-------------------------------------------------------------------------------------------------
Vawleicung ah duhfah haukauhnak le ningcang lo khuasaknak hi an karh chin lengmang. Tangka ningcang lo duhnak a karh i, cu thil nih sualnak phun zakip a chuahpi. A donghnak ah gang tiang in a chuak. Gang hi miphun i huatral ruang ah siseh, tangka duh ruang ah siseh, hakkauhnak le ningcang lo khuasaknak nih a chuahpimi asi.
Gang ah aum cangmi hi cu, Minung an si ko nain, minung hawi zaangfahnak thinlung an ngei kho ti lo. An mah ca thatnak le zalawnnak lawng an ruat. Sualnak vialte lakah, gang pawl sualnak hi a pitmi sualnak asi. Vawleicung ah a sual cemmi cu ISIS le gang an si. Hi hna nak in a sual deuhmi cu, "SATAN" lawng asi cang. ISIS le Gang pawl hi cu, SATAN ralkap an si kan ti ahcun kan palh lai lo.
Gang hi ram kip ah an um. An sual ning aa dang cio. ASIA ah, Japan Gang, Vietnam Gang, Malay Gang, India Gang, Rohingya Gang timi an um bantuk in Kawlram zong ah gang (lantaye) hi an um ve. Europe zong ah "gangster" hi tampi an um. Ukraine le Russia hna hi gangter a tam ngai. Hlan lio ah a rak chuakmi "Mafia" timi gangster hi vawleicungah ah tihnung bikmi gang an rak si. Nihin ni ahcun hlan lio tluk in an cak ti lo. An min a rak than tuk caah, movie zong ah tampi an i zaih. USA zong ah tam tuk an rak um i, minung tamtuk an rak thah hna.
Ruak 36 Adolfo Ruiz Blvd ah an hlonhmi hna (Mexico, Sept 2011). .
Atu lio vawleicung ah gang an tambiknak ram cu, Brazil, Mexico, Colombia, Honduras, Argentina, Guatimala, Venezuela le adang Latin America ram hna an si. Hi ram gang pawl hi, cozah nih an tei kho hna lo. Phu tam tuk an um caah, tei awk zong an har ngaingai.
Hi ram gang pawl hi, member an tam tuk pin ah an hriamnam a tha tuk. Mi thah an ngamh tuk. An mithahning a fah tuk caah, mipi le cozah uktu nih an ti ngam hna lo. An nunnak caah an tih ve caah a si. A pawi bikmi cu cozah palik bawi le uktu hna zong, zik an rak nawh hna i, an mah lila kha gang he aa pehmi an rak um ve caah asi. "Aho dah ka minung asi i, a ho dah ka ral asi" timi zong uktu caah theih a har ngaignai.
Naite ah siangngakchia 44 a tlaumi kong ah, governor pa le a nupi zong an i tel ve timi ruangah an tlaih hna. Governor pa nih gang he an i pehtlai ti asi ko. Cu tluk cun Mexico ram hi a "corrup". Cucaah tih a nun khunnak asi.
Mexico Drug War ah thahmi hna
Cucaah Latin America i gangster pawl hi, nihin ni vawleicung ah tihnung bikmi gangster an si. US cozah zong nih Mexico hi tangka le minung thazaang in tampi a bawmh nain gang pawl hi an tei kho taktak rih hna lo. US ram chungah drug tambik aluhpitu zong hi Mexico drug cartel pawl an si.
Mexico drug cartel pawl an sualning hi tih an nung tuk. Mi an thah tik ah zohchia tuk le fak tuk in an thah hna.Nu hna hi an taksa an cik dih hna i taklawng hna in an chiah hna. A bubu in an thah hna i, hmun khat ah ruak hi tam taktak an char tawn hna. Mirum, milar, midawh le mifim hi an ral khun hawi hna. A caan ah aa zuammi gangster bu khat le bu khat kha an i kap i an i that. Cuticun tihnung taktak in khua an sa hna. Micheu cu an sa hi, marker sacan in an can dih hna i, fak tuk in an tuahto hna. Cucu midang a nungmi nih kan tih hna seh ti an duh caah asi.
Atanglei hi vawleicung ah tihnung bikmi gangster pawl an si i, hi hna bu vialte hi, ritnak sii le mithah lainawn ah aa telmi deuh lawngte an si.
10. Cosa Nostra (Italian)
"Costa Nostra" timi cu "Our thing" tinak asi. "Kan mah thil" tinak asi. Italian mipem pawl an rak luhnak in, New York in a rak i thawkmi an si. Ritnak si ai a tuahmi an si. Vawlei ramkip gangster pawl he an i pehtlai. Vawleicung hmunkip ah member 25,000 tluk an um. Sicillian Maria timi he aa pehtlaimi an si. Min thang taktakmi anr ak si.
Cosa Nostra
9. Crips
African-American gangs an si. Los Angeles ah, 1969 ah an rak dirh. Khua pakhat i gang an sinak in an i thawk i vawleicung gangs bu lian bik pakhat ah an i chuah. Thilri angki dum le thil dum an i hruk. 30,000-35,000 chungtel an um lai tiah ruah asi. "Bloogs gang" timi bu he thih ngamh in aa huami an si. Mithah, ritnak si zuar, fir lei a tuahmi an si. "Crib Walk" dance timi lam ah minthangmi an si.
Crips Gang Bu
8. Wah Ching
San Francisco khua ah 1960 kuakap in a chuakmi Tuluk Gang an si. "Dub C" ti zong ah auh an si. Asia nichuahlei le USA ah tangka ningcang lo in tuahtonak (money laundry) lei ah sualnak tuahmi an si. Tangka kawl le dehcawh an thiam ngaingai i tangka an ngei ngaingai ti asi.
Wah Ching gang pawl
7. Yakuza
Hihi Japan gang pawl an si. Vawleicung pumpi ah member 102,000 tluk an ngei. Hi member chung luh hnu ahcun, chungkhar he pehtlaihnak vialte hrawhter dih an si.
6. Bloods
1972 ah Los Angeles khua ah a rak i thawkmi an si. Club pakhat in an rak i thawk. A senmi hruikaih le pawa an hmang. "Butete" an then hna i, cuticun chungtel an kawl tawn. An thilri hrukmi zawng, hmelchunh, taksasuai, hmamthlak, biaholh, kutzoh le suingun hruk tibantuk in an member sinak hngalh khawhnak hi an rak hman.
Bloods
5. 18th Street Gang
18th Street Gang hi M18 ti zong ah an auh hna. Mithah lainawn lei ah a sual taktakmi gang an si. Los Angeles in a thawkmi an si. Khua 120 ah member 65,000 tluk an ngei. Bloods, Cribs le MS13 gang bu paw he aa ralmi an si. An hawi le gang dang upatnak caah, "Second 18 chung vuak" timi hi upadi an ngei i an hawi le kha second 18 chung vuak an si tawn.
18th Street Gang
4. Los Zetas
Hihi Mexican in aa thawkmi Gang bu an si. Vawleicung ah ritnak sivai tam bik a chuahtu le zuartu gang bu an si. Nifatin te mithah lainawn hi an member caah hman tein an tuah pengmi thil asi. An mithah ning zong a fak taktak. Minung abubu in thah zong an hmang. 2012 cazin ning zoh tikah, Mexico ram i ramkulh 11 cu an mah kuttang ah a um. Hi ram chung ah hin duh paoh in ritnak sivai hi an chuah i an zuar. Mexico ramchung ah a cawlcang bikmi an si. USA gang pawl he zong pehtlaihnak an ngei ve.
3. Aryan Brotherhood
Hi hna hi "The Band, the AB asiloah the One-Two ti zongah an auh hna. USA ram chung thawnginn chung mithah lainawn mi dihlak i, cheu 4 cheu 1 hi an mah an si. Chungtel luh duh ahcun, an mah nih thahter duhmi minung pakhat thah hnu lawngah, chungtel ah luhter a si. Thawnginn chung le thawnginn lengah chungtel 20,000 tluk an ngei. Mirang tuahmi gang bu asi. Miphun dang a huami an si.
Aryan Brotherhood
2. Latin Kings
Vawleicung gang vialte lakah an i kutrit ning a tha bik cemmi an si. 1940 in Chicago in a rak i thawkmi an si. An thawkka ahcun chungtel pawl hi Puerto Rican miphun pawl an si. Ahnu ahcun Mexican miphun deuh nih an khuhnenh hna. Gang dang bantuk in an sual tuk lo nain, tangka hi ningcang lo in hmuh le kawl an hmang i, cucu an i then tawn. Cun tangka phalh in mithah an hmang ti a si. Chicago hi USA ah kum fatin mithah lainawn a tambak bik khua pakhat asi.
Latin Kings
1. Mara Salvatrucha (MS-13)
MS-13 hi vawlecung ah a sualbikmi le tihnung bik gangs an si. California in an rak i thawk. Nihin ni ah chungtel 70,000 tluk an ngei. Hi bu nih hin gang dang pawl vialte hi ritnak sii an zorh hna i, mihrut bantuk ah an ruah hna. Hi hna hi ritnak sii zuar, tangka a thlithup in kawlhawl, firtlei, man phalh in mithah, minung tlaih i zuar, palik thah ti pawl an hmang. Nu le ngakchia zong a huallomi bu an si. Meithal zong market tampi ah a zuarmi an si. Latin America ah a karh ngaimi gang an si.
MS-13 Gang
Gang Luh Hnu Ahcun
Gangster pawl hi pakhat le khat an i ral ngai. An mah nunnak caah le an bu runven a hauh ve caah asi. Gang hi a luh luh lo ding asi. Luh hnu ahcun chuah khawh asi ti lo. An bu riantuannak le cawlcanghnak kong a kan phuan lai ti an phan caah, an bu chung um ciami a chuakmi cu, thahnawn an tong lengmang. Khuadangpi an i thial zong ah an kawl khawh lengmang hna i, an tuanbia hloh kha an i zuam. Cucaah gang bu i luh hnu ahcun ramdang zam lo ahcun, luatnak a um ti lo ti tluk asi.
Gang pawl hi, khua uktu si le a cak bik si hna an i zuam ve i, an i ral ngai. An mah le mah hna an i kap. Los Angeles khua ah hin, chun laicer hna ah gang bu pakhat le khat hi, motor cycle cung in an i kap ko ti asi. Thawnginn chung zongah an i vua tawn i, minung tampi an thi tawn. Bloods gang bu le Crips hna hi an i hua ngai ti asi.
Crips le Bloods aa thatmi hna
Gang bu tam deuh cu, ritnak sii (drug), fir, misuam (robbery), mithah, minung tlaih i tlanhter, ziknawh le tangka pek in mi thah piak timi hi an hmang ngaingai. Tangka duh ah minung abubu in an thah tawn hna. Minung nih kan tih hna seh tiah, an thahmi hna hi, fak taktak in an thah hna i, an ruak hmanh hi zoh ngam ding in an um tawn lo. Ngaknu muidawh le an mah a dohtu politician le palik bawi hi an ral khun hna caah, uktu hna ca zong ah doh ngam an si tawn lo.
Lainawn Tambiknak Ram
Gang pawl thahnak vialte lak ah hin, Honduras, Venezuela le Brazil hi mithah lainawn a tambiknak ram an si. Mexico, Peru, Columbia, Guatimla le Caribean rili ram hna zong hi, mithah tamnak ram an si. Hi ram ahcun, nu le ngakchia zong gang nih thahmi an tam tuk cang. Politician, palik bawi, muidawh, mirum, milar deuh paoh an ral hna. A caan ahcun tangka duh ah minung a bubu in an thah tawn hna.
Monica Spear le a vapa thing
2014 ah, Venezuela ram i ngaknu dawh minthang, Miss Universe (2005) ah rak i pemi Monica Spear le a vapa Thomas Henry Berry zong Puerto Cabello-Valencia highway i an kal lio ah, gang nih an kah hna i an thi. Hi bantuk in, hlasak thiam minthang le milar hi an thah lengmang hna.
Honduras i minung an thahmi hna
MS 13 nih siangngakchia 27 an thahmi hna
Latin America hi, gang an tam tuk caah le an sual tuk caah, tourist hmanh kal lo ding timi khua a tam tuk cang. Latin America minung hi vawleicung pumpi minung i 8% an lawng an si nain, 2013 cazin zoh tikah, vawleicung pumpi i, khualak lamcung thahmi minung 3 lakah 1 cu Latin America ah asi an ti. UN nih Global Study on Homicide 2013 timi ah, vawleicung tihnung bikmi ram 20 an thim tikah, ram 13 hi Latin America ah a um. Hi ram hi, Catholic ram an si nain, an biaknak nih an sining a thleng kho hna lo.
Venezuela in Miss Universe (2005) aa zuammi nu le a vapa
U.N. Office on Drugs and Crime timi nih 2012 chung i thahmi cazin an chuah i, vawleicung pumpi ah 440,000 an thah hna i, hi chungah 134,519 cu Latin America ram ah asi an ti. Thlanglei le Chaklei Americas ram hna i, 1955 in Europe le Asia nakin lainawn hi a let nga in a tam deuh i, Latin America hi mithah lainawn le sualnak a tambiknak ram asi tiah UNODC chief research tuahtu Angela Me nih a chim. Americas i thahmi dihlak i 30% cu gang cawcanghnak he aa pehtlaimi a si. Asia le Euripe ahcun pumpak huatralnak deuh in thah an si ti asi.
Vawleicung pumpi huap in tuak tikah minung 100,000 ah 6 an thahnak an tuar. Honduras hi vawleicung ah mithah lainawn a tambiknak asi i, minung 100,000 lakah minung 90.4 an thah hna. An ram khuapi cem San Pedro Sula pahnihnak asimi San Pedro Sula hi vawleicung ah minung tambik thahnak khua asi i, minung 100,000 ah 187 tluk in thahnak a um ti asi. Vawleicung tihnung bik khua No.1 pakhat asi.
Venezuela zong mithah tambiknak pahnihnak asi i, mi 100,000 ah 53.7 thahnak an tuar. 1994 hnu in mithah a karh ti asi. Argentina ah 5.5; Cuba ah 4.2 le Argentina ah 3.1 thahnak an tuar. 2012 ah hin Brazil ah minung 50,108 an thah hna ti asi.
Vawleicung khua tihnungbikmi khua 20 chungah khua 13 cu Latin America ah a um. Cucaah tourist zong an kal ngam ti lo i, cozah le mipi tangka lut zong a zor ngaingai. A cheu beach thatha cu, mithah lainawn ruangah minung kal ngam asi ti lo i, an lawng ko.
Mexico Drug Cartel
1990 hlan hi cu, Columbian drug cartel nih hin ritnak siai tam deuh cu an rak uk. Cu kum ah Columbian drug cartel cu an tlaih hna i, an hrawh hna hnu in, Mexican drug cartel hi an van cak ve. Mexico Drug cartel hi USA ramchung i Cocane lutmi 90% a luhtertu an si. Kumchiar an tangka lut hi, $13.6 billion in 49.4 billion kar asi lai an ti. Hi drug cartel pawl hi gang zong an si. Mithah lainawn hi zei hmanh ah an rel lo.
2006-2012 karlak ah hin, hi Mexican drug cartel pawl nih hin, minung 60,000 tluk an thah cang hna. 2013 dongah 120,000 an phan lai ti a si. Minung 27,000 hi an tlau rih i, hi hna zong hi, hi gang pawl ruang ah asi lai ti asi.
Mexico ram hi corrup taktakmi ram pakhat asi. Misual pawl le palik zong an i pehtlai tawn i, misual pawl hi tei khawh an si tawn lo. Human rihgt a um lo ngaingai mi ram a si.
Tahchunhnak ah, September 26, 2014 ah Ayotzinapa ummi teacher training college in siangngakchia 6 cu an kahthat hna i 43 an tlau. Hihi fund kawlnak caah tapaih a hmohmi an si i, uktu nih an rak tlaih hna. Mexico ram ah tampi buainak a chuak. Ahnu ah hnawmhlonhnak ah an ruak a kang bangmi an va hmuh hna. Hi he pehtlai in mi 70 tluk an tlaih hna. Palik zong 40 tluk an i tel ve. A cheu hi palik nih an kah hna i, a cheu a nungmi cu gang sin ah an pek hna ti asi. Hi ruangah Mayor Luis Abarcia le a nupi zong gang he rian nan tuanti timi hmuh in an tlaih hna. Maxico hi hitin gang he cawhhrup tuk in cozah uktu le palik zong an um tawn caah, drug cartel pawl zong an cah tuknak le sual tuknak a si.
Iguala Mayor Jose Luis Abarcia le anupi Maria de los Angeles Pineda (AP)
Mexico ram ahcun palik hi tam tuk an thah cang hna. An sa hna an can dih tawn hna. Mexico Drug Cartel timi ritnak sii zuartu gangs pawl nih an mah a dohmi paoh cu an hloh thluahmah hna. A cheu cu Mexico ah an um ngam ti lo i, US hna ah an zam i asylum hna an sawk ve ti asi.
Mexico Drug Cartel nih palik 7 an thahmi hna an can dih hna
Gang nih hitin mi an thah tawn hna
Atanglei hmanthlak hi, Mexico ram chung i, drug chuahtu pawl nih an ukmi area cio an piahnak asi. Mexico hi vawleicung ah tih a nung bikmi ram pakhat asi. Tourist zong tam tuk an thah cang hna. Tourist le an kal ngang fawn. FBI zong Mexico ram chung ah tampi rian an tuan. A caan ahcun FBI minung zong an ambush hna le an thahmi hna an um tawn.
(Ref. themuslimissue.wordpress.com)
Mexico hi mibubu in thah a tam ngaingai. Palik nih atu le tu ruak a bubu in an hmuh tawn hna. A caan ah thlan hna tampi an hmuh. Atanglei hmanthlak ceukhat hi, Mexico gang nih ruak a bubu in an thahmi hna an si. Palik nih an va hmuh i hman an thlakmi hna an si. ISIS le Mexican gang mi tuahto ning hi an i lo i, hi hna hi SATAN ralkap veve an si ko.
.
Mexican palik nih ruak (20) an hmuhmi
Mexico inn saupi pakhat ah ruak ramdangmi 72 an hmuh hna.
Hi a cunglei hmanthlak hi San Fernando khua, Tamaulipas State warehouse chung ah asi. Ramdang in a rak lutmi pawl ruak asi tiah anr uah. USA luh aa timi an si kho men.
Sinalao Cartek pawl nih an kut an leh i an thahmi hna (Mexico)
Hitin Guatemala ramri zongah an thah hna (Mexico)
Mexico Drug cartel nih hitin an can dih hna
Mexco cozah nih hriamnam tlaimi hi an tei kho ti hna lo
Gang nih ruak hi hnawmpawn ah an hlonh hna (Mexico)
Hlawhhlangnu zong hitin an thah hna
Hi Mexican drug cartel pawl hi, a tlaih zong an tlaih ngai ve hna. Naite ah an bawipa pakhat cu lungkua ah an va tlaih.
Los Zetas cartel pawl le hriamnam an tlaihmihna
Hi pa hi Servando "La Tuta" Gomez (k.49) timi Mexico tlaih an duh bikmi drug cartel hruaitu asi. Knights Templar cartel bawibik asi. March 2015 ah an tlaih. A birthday ah a hawinu nih birthday cake, juice le zeidang eidin a van putnak ah a umnak an theih i an tlaihmi asi. Amah changtu bawi zong an tlaih ve. Los Zetas gang pawl bu an si.
Hi pa hi hlan lio ah sianginn saya a rak si. Atang hmanthlak hi amah aa thuhnak lungkua asi. Amah hi Mexico in Texas ah drug tambik akuatu bu i hruaitu asi. Thohghlanzi nih thla tam tuk an hlathlai hnu le an kawl hnu ah an tlaih. Amah an tlaih hlan ah a ralkap pawl hi duhsah tete in an tlaih hna i, an khuai hmasat hna ti asi. A donghnak bik ah amah an tlaih khawh.
Biafunnak
Gang pawl hi cozah bantuk an si lo. Sikan lo le phung lo khuasami an si caah tih an nung tuk. An mah zong nih thih an tih lo bantuk in mithah zong an tih ve lo. An mah ca thatnak lawng aa ruatmi an si. An mah ca a that poah ahcun, zeibantuk chiatnak le sualnak tuah zong an tih ti lo. Thlachiat ruahnak le zaangfahnak timi lungthin an ngei lo. An thah duhmi paoh an thah ko hna. Gang ruangah vawleicung ah rawhralnak tam taktak aum i, hihi Pathian ral pakhat asi caah, zumtu dihlak nih thlacamnak he doh a herhmi ral ngan ngaingai asi.
Gang umnak ram ahcun minung hi thinphan a dai lo. Cozah nih an ti kho fawn thlu hna lo i, tih a nung tuk. Mipi caah zalawnnak aum kho lo. Zeitik dah ka thih lai ti bantuk rumro bawh asi. Cucaah gang umnak ram cu minung hna a ngam lo i zei thil tuah hmanh ah, khing a rit. Cucaah gang cu cozah caah siseh, mipi caah siseh ral lian taktak an si. Hi ral hi, minung asimi paoh nih kan huat le doh a herh.
----------------------------------------------------------------------------
Zohchihmi Ca
1. http://www.themost10.com/10-most-dangerous-gangs-in-the-world/
2. http://www.nbcnews.com/news/world/organized-crime-gangs-make-latin-america-most-violent-region-n83026
3. Hi website ah hin zeitluk in dah minung sa an can hna timi zoh khawh asi.
http://www.gennmedia.com/item/7088-mexican-cannibal-cartel-forced-new-recruits-to-eat-the-hearts-of-people-they-murdered-in-shocking-ritual-to-root-out-infiltrators
4. Photo; www.google.com
5. http://www.bbc.com/news/world-latin-america-29963387
No comments:
Post a Comment