Thil Pawi Bikmi

Vawleicung kan nun chung ah hin thil pawi hi a rak tam tuk. Minung kan tuanbia, nunphung, umnak ram, eidin, khuacaan le thil sining aa dan bantuk in a pawi kan timi zong aa dang cio men ko lai. Mi pakhat caah a pawi ngai ruahmi zong, a dang pakhat caah a pawi bak lo mi a rak si kho ve ko. A dang caah a pawi bak lo mi zong, a dang caah a rak pawi tukmi asi kho men ko. Cucaah "A pawi" kan timi hi aa khat lo kho nain, mifim pawl nih a pawi an timi zong an i khat ve hna lo.

Vawleicung mifim mi hna le phungthluk thatha nih "A pawi bik" tiah an ruahmi thil tampi aum i, cu hna lak ah a biapi ngai rua tiah ka ruahmi hna cu hihi an si.

1. Thil a thei ngang bantuk in um i theih taktak lo (Smart taktakmi lawhter i, smart taktak lo)

2. Thil a fiang ngang bantuk in "Yes" "Yes" ti i fian taktak lo.

3. Mah vial dinfel hlek tunglo i, midang dinfel fial le forh.

4. Mah nih tuan huam tung lo in midang hnek.

5. Mah nih eih duhlomi midang eiter.

6. Zei tuahnak paoh ah akhan theih khawh lo.

7. Hruh ngai tung i mifim i lawhter.

8. Hrawkhrol ngai tung i dinnak kong tam tuk chim.

9. Thathut ngai tung i meh thaw lawng duh.

10. Mi bia kamh lengmang tung i tuah taktak lo.

11. Midang nakin ka thei deuh timi ruah zungzal.

12. Ka theihning hi a dik bik ti in i ruah zungzal.

13. Theih ko zong i hngalh khawh lo, hmuh zong i fian khawh lo.

15. Ngaichihnak lungthin ngeih khawh lo.

16. Ka palh ti theih ko zong i ka palh ti ah thinlung in ruah khawh lo.

17. Midang duhnak, ruahnak le midang sining i hrawm khawh lo.

18. Ka khim, a za cang ti thei lo in, kaa nih a duh pat ti in bang lo in "ei le din."

19. Minung asimi hawi zawnruahnak ngeih lo.

20. Mah zawn lawng ruahnak lungput le sii-kherh tuk.

21. Tih ding asimi thil tih lo le ngamh ding asimi thil ngamh lo.

22. Chim caan le ngol caan a theilomi lei le dang ngeih.

23. Mi thangchiat le mualphoh hman khi thil dawh lo asi ti theih khawh lo.

24. Duhmi thil paoh a tlamtling kho dih seh timi ruahnak ngeih

25. Saduhthah khi a tling kho dih lo timi theih khawh lo.

26. Ka duhmi a tlin lawngah ka nuam lai timi lungput ngeih

27. A zohchia timi le zohrem asi timi theih khawh lo

28. Haa ah hnawm tampi aa benh bu in haa lang kuahmahpi nih

29. Azungzal tein dam peng le nun peng duhnak thinlung ngeih

30. Minung sining hi aa thleng lengmang timi ruah khawh lo

31. Micung i zaangfahnak le tanghma benh khawhnak thinlung ngeih khawh lo

32. Chia le tha thleidan khawhnak thinlung tlawm tuk lawng ngeih

33. Keimah bia in bia tlu seh ti peng

34. Mi nih ka daw hna seh, ka upat hna seh, ka tihzah hna seh timi lungput ngeih peng

35. Ningzah hngalh lo tuk le sual tuk zong i cal can ngai.

36. Uanthlarnak lungput ngeih

37. Mi kong ngaih pah ve lo in mah kong lawngte mi va chimh

38. Mi bia ngaih pah ve lo in mi nih ka biachim ngai hna seh timi lungput ngeih peng

39. Caan upat lo

40. Thil-hlan pan ngang tung le mi thil pek theih than ti lo.

41. Leiba lak hman ngang tung i, leiba cham theih lo.

42. Mi nih ka then/pe hna seh ti duh i mah nih mi va then/pek sian ve tung lo

43. Midang bawmhnak lak peng i, midang bawmh huam lo

44. Lihchim le mihlen hi sual le thil tha lo asi timi theih khawh lo

45. Biatak chim lo in lih le hrawkhrol lawngte chimrel peng

46. Asi taktak lomi asi taktak bantuk in ruah le pawm hman

47. Mi bia in nun le mi bia ruangah tluk

48. Thil phupha lo ah nuar hman le ihkhiah hman

49. Chiatnak lei lawngte in thil hmuh (Negative idea)

50. Mifim mi hna ruahnak lak duh lo le mah ruahnak lawng in nun peng

51. Hmuhton hnu zongah lungfim hlei lo

52. Ruahchan awk a um lo mi thil, i ruahchan peng

53. Tha-thut ngang tung i duk chiat ngang

54. Zuamnak ngeih tunglo le thadit huam tung lo in thil tlamtling dih seh timi ruahnak ngeih

55. Mi thatnak hmu lo in an chiatnak lawngte hmuh peng

56. Mi thapek hman lo in thachiatnak bia lawngte chim zungzal

57. Thil chia tung i theipar tha chuak seh timi lungput ngeih

58. Mah nih tuah komi sual/palhnak kha midang va puh duhnak thinlung ngeih

59. Ka co tawk asi maw silo timi ruat lo in, va uar peng

60. Cazoh huam hlek tung lo in catang sang phak timh

61. A hram (azin) saih duh tung lo in theipar zun duh tung

62. Mi nih an tuahmi le tuanmi chung ah cuai thlai thiam tuk

63. Innpa sining le midang sining hlathlai tuk le midang kong i buai huam tuk

64. Mah zohnak i thavang, mi zohnak i chia-kuk si tung

65. Tlai-pi ih le tlai-pi thawh hman

66. Riantuan huam tunglo in mirum si duh

67. Inn-rianh huam tung lo in inn-tha tang um duh

68. Mah chiatnak hmu lo in michiatnak lawngte hmuh

68. Mah cuai-thlai duh lo in midang cuai thlai peng

69. Chim hlah ah ruah lo in, chim dih hnu ah, "Ka palh ti lengmang>"

70. Ka tuahsernak kha zoh lo in, ka chim mi tu tuah u, timi lungput ngeih

71. Tar hnu i ngaknu no te duh le tlangval no te duh

72. Atlam a tling kho lo dingmi "saih-ku-zin" tam tuk ngeih

73. Zan-mang hi a taktak an si tawn lo timi fian khawh lo

74. Nu le pa vial dinfel tung lo in, fale dinfelnak cawnpiak

75. Tuah hmun tuah peng tung i, theipar dang chuak seh timi in thlacam hman

76. Mah nih tuah sual riangmang in Pathian nih dan a ka tat timi zumhnak ngeih

77. Thil tha ton tik paoh i, "Pathian thawng" ti i, "Thil chia ton tik i, Pathian thawng" ti khawh lo

78. "Hmur-lawng" in Pathian thangthat duhnak thinlung ngeih

79. Minung i rinh pah ve lo in, zeipoah Pathian nih kan kan tuah piak viar seh timi zumhnak ngeih

80. Mah nih tuahmi sualnak kha, Adam va puh lengmang i, Adam cung i thinhun

81. Cho kai huam lo in, chuk zuan le lamphei lawng hrawn duh peng

82. Tii hi adai zungzal lo, tilet zong atho ve tawn timi theih khawh lo

83. Harnak le mitthli tlaknak ton ding, ruahchungnak ngeih lo

84. Nichiar tein tangka ka hmuh lai timi ruahchannak in tangka duhpoh hloh

85. Biapimi kha biapi lo ah chiah i, biapi lomi biapi tuk i chiah hman

86. Mi vial dawt ngang i mah le mah i dawt lo

87. Mah chungkhar le unau huat hman; thih lai ah chungkhar lawng an tang lai ti theih khawh lo

89. Ni a tlang zungzal lo, ruah a sur zungzal lo, khua a dawm zungzal lo timi ruah khawh lo

90. Zeitluk amuih zongah zaan cu a dih caan a ra than te ko lai timi ruahchannak ngeih khawh lo

91. Thang tuk nih le thang tuk tah hman

92. A zaa timi theih khawh lo tiang in hruh

93. Midang duhnak le bia in nun peng timh

94. Midang lung ton peng zuam hi thadi za asi timi theih khawh lo

95. Mah le mah hmanh duhnak tlinter khawh lo lio ah, midang duhnak tlinter zuam

96. Mui chiat ngang tung i, mi dawh ngang duh hman

97. Mirum zon sifah khawh asi timi theih lo

98. Mithawng tuk zong der caan a ngei timi theih khawh lo

99. Zeizong vialte hi caan an ngei dih timi theih khawh lo

100. Mah nih liam ding asilo pat ti'n duhpaoh in midang tangka le thilri hman piak

101. Hmailei kong tuaktannak le timhlamhnak a ngeilomi lungput

102. Ka taksa le thlarau caah a chia timi thei ko nain thil thalo tuah peng duh

103. Semrelnak lungput ngei lo in tletle-buabua in nun

104. Midang kut in rultlaih an ti bang, mi ca biahngalh tuk

105. Mah sining zoh lo in mi nawlcawn hman

106. Mah le tuanbia philh i, puamhngal tuk in nun

107. Hmailei kong ruahnak ngeilo in "tongte hnangam in hna-ngam"

108. Na-laileng bang mah le lawng i kilh duhnak thinlung ngeih peng

109. Cawm-paw-lawk nun in nun sawhsawh ve lengmang

110.  Nuamh tik ah nuamh zia tiam lo i, "Vorvok zunput chung tla bang nun"

111. Sunghbau zatlawk tawn tikah, kan mah lawng nih ton bang, hawi hlei ngaihchiat

112. Mah sunghbau nak lawng fakkhun in ruah le midang sunghbaunak zaanfah khawh lo

113. Hmuh lei lawng duh i chuahlei a sianglomi lungput

114. Rum ngang tung i eidin chia le thilri chia taktak he nun i, thih tikah tangka kaltak viar

115. Hmuhmi tangka zeizat dah asi timi tuaklo in tangka hloh hman

116. Saduhthah ning paoh in vawleicung ah duhtling seh timi ruahnak ngeih

117. Ngasa ei duh ngai tung i tikik tan a huamlomi lungput

118.  Chaw le va, suingun, fimnak le thazaang bochan in midang cung kai lengmang

119. Siangngakchia si lio i saya nak in thiam deuh ah aa chiami lungput ngeih

120. Zultu si lio i hruaitu hmai kal kanh

121. Arpi si lio caan i, sahgar zuamcawh duhnak lungput ngeih

122. Minung vialte hi palh kho an si ve timi ruahthiam piaknak lungput ngeih lo.

123. Chan-ti-luan a dawi duh lo mi lungput ngeih i, i thlen duh lo nak lungput ngeih peng

124. Mi duh paoh in ti tung i, mi nih van ti tik i, "ai-kio tuk"

125. Pa situng i nu ruahnak ngeih le nu situng i pa ruahnak ngeih

126. Nulepa upat le dawt a thei kho lomi lungput

127. U le nau siaherhnak le zawnruahnak a ngei kholomi unau lungput

128. Chungkhar kan si timi ruahnak a ngei kho lomi rualchan lungput

129. Miphun dawtnak le tanhnak a ngei kholo mi, miphun tlau lungput ngeih

130. Nupi le nih meh thaw lo an chumh tik i a zaimi "pa" lungput

131. Mah tuahmi paoh a tha in ruah i, midang tuahmi paoh a tha in ruah khawh lo

132. Mah tuanvo thei lo in, tuanvo upat lomi lungput

133. Nupi le cungah zumhtlak a silomi pa lungput

134. Pasal le caah zumhtlak asi lomi nupi lungput

135. Tawngte khiarh in si-khiarh

136. Midang caah upadi suai tung i mah caah upadi suai a duhlomi Kawl ralkap lungput ngeih

137. Midang dantat huam hngang i mah dantat vial va duh tung lo

138. Hmailei ah zei dah ka si ve te lai timi ruat lo in, ka kau tuk in biachim hman

139. Fale huatnak lungthin a ngeimi nulepa lungput

140. Adong thiamlo bantuk in thilri le tangka tonghtham hman (theikung thlangh hman tibantuk)

141. Ei a cuza rih lo mi ei hman

142. Midang tlaih-hrem a hmangmi lungput le tuahsernak

143. Carel thiam tung i carel lo

144. Fian setsai lo mi thil, midang fiang tuk in chimh hman

145. Pumsa ngandamnak biapi ah a chialomi lungput

146. Nupi fate zawn ruat lo in ka chung ah aa tuh thluahmahmi "pa" lungput

146. Ka tuh bang in ka zun lai timi ruahchannak a ngeilomi lungput

147. Khualtlung mileng zawnruahnak a ngeilomi lungput

148. Zei thil paoh hi a man a cawi a hau timi ruah lo in, free in ruah peng

149. Pawkhimnak asilomi zukhmawm a hmangmi lungput

150. Mi lawmhnak ah a lawmhpi kho lomi lungput ngeih

151. Mi ngaihchiatnak ah a ngaihchiatpi kho lomi lungput ngeih

152. Mi ngaihchiatnak ah a lungawi mi lungput ngeih

152. Ka der tikah mi nih an ka ti ve te lai timi ruat lo in, thawn lio ah mi duhpaoh in tuah

153. Ziar ngeihmi lungput ngeih

154. Adepdemi lungput ngeih

155. Chungthu lengnal in nun duhnak lungput ngeih

156. Mi tawsawh le tuksawh a hmangmi lungput ngeih

157. Mi foihnak ding caah ral a chiahmi lungput ngeih

158. Mi an sia a rem maw rem lo ti tuak lo in, mah siarem in nun peng

159. Mi nungphung upat lo le an nunphung he ralkah in nun hman

160. Mah lawng vancung kai ding in i hmuh i, midang paoh hell tla ding in  ahmumi lungput

161. Lungthin le nunnak fiang tung lo in khamh i fian ngai

162. Pianthar hi uar ngang tung in pianthar hlek lo

163. Mah sualnak hi midang sualnak nih khuh seh timi lungput ngeih

164. Nilin zong huat, vur tlak zong huat, ruah sur zong huatnak lungput ngeih

165. Dam lio ah a zaw kho lo bantuk in duhning paoh nun

166. Sekhan piah vial huam ngang i, sekhan man cawi duh hlek lo

167. Cozah bawmhnak sawk duh ngang tung i tax tlawmte pekter tik i zai ngai

168. Keimah tangka asilem lo ti in cozah tangka duhpaoh hman

169. Cozah hlen cu a pawi lo ti in, cozah tangka ningcang lo in ei duhnak lungput ngeih

170. Zeithil paoh "free" in hmuh duhpengmi lungput ngeih

171. Chun caan ah zaan a ra than te lai timi ruah khawh chung lo

172. Pasal le cungah a kai pengmi nupi lungput

173. Nupi le hi zaangdermi an si tiah a ruat kho lo va lungput

174. Fale an palh maw, palh lo timi ruat lo in "au-kanh" a hmangmi nu le pa lungput

175. Adingmi thil tanh lo in, chungkhat, phun khat, miphun khat sinak menmen hna in tan

176. A kir than ti lo mi, a liamcia caan rumnak le thawnnak in porhlawt a hmangmi lungput

177. Mah le inn ah a ngam lo mi lungput ngeih

178. Ka in kan dawt...kan dawt ti i kehleng phelh a hmangmi lungput ngeih

179. Sualnak in nuamhnak le lawmhnak a kawlmi lungput ngeih

180. Sifak santlai lo le hmeinu hmeipa a nihsawhmi lungput

181. Lihchim a hmangmi "lei le dang" ngeih

182. Hmurka le aw nem ngang tung i, lungthin ah "sai-hak hling" bantuk in um

183. Dai zirziar tein um tung i, lungchung ahcun meitil sa bantuk asimi lungput ngeih

184. Mi thachiatnak biachim cah tuk

185. Mi dang bia asi lo ning in chim piak hman le bia-porh hman

186. Mi nih ka daw hna seh ti lawng bawh i midang dawt huam lo

187. Dawt i hlawh hlek tunglo in mi nih ka daw hna seh timi lungput ngeih

189. Midang cungah saya tuan duh tuknak lungput ngeih

190. Mi hngilh lio ah thawngri ngeih tuk le hnacheh tuk

191. Lungthin tello in midang rawl hrawm kawh ahmangmi Kawl lungput

192. Cuai deu ngeih le thil-lem zuar hman

193. Tangka, thilri le chawva ah hakkauh tuk

194. Mah le sining ah di a riam kho lomi le lungsinak a ngei kholomi lungput ngeih

195. Midang hngarnak thinlung ngeih le hnahchuahnak ngeih hman

196. A ngan a dam lomi zuamnak (competition) ah i zuam ve lengmang

197. Hawikawm chia aa ralting kho lomi le hawi tuah paoh a tuah ve mi lungthin sual ngeih

198. Tar bek-be-reu te si tung i ngaknu no te thit hman

199. Velhle rumro in a nungmi lungput

200. Hngilhter a hmangmi le thei ko nanain theihter lo  ahmangmi lungput

201. Mahnak upa upatnak a ngei kho lo mi lungput

202. Nu le pa a nih sawhmi lungput

203. Vawlei ah sungh le zatlak a um ve timi a ruat kho lomi lungput

204. Midang ei awk an ting ve maw, ting ve lo, timi ruahnak ngei lo mi "kaa" ngeih

205. Mah ca a thatnak asi paoh ahcun, midang chiatnak le sunghnak asi zongah pawi ruah lo

206. Zu rit riangmang in, sualnak tuah tik i, "Zu ruang ah pei asi ko cu" ti in zu tu sualnak puh

207. Mah nih sualnak tuah riangmang i, kum thawng tamtuk a liamciami Adam tu sual puh peng

208. Duh ko mi zong, "ka duh lo" ti in asalomi a chemmi "kaa"

209. Phu-sip--phu-sep" ti a hmang tukmi hmur ngeih

210. "Khim cikcek tein ei hnu i, an rawl a thaw lo" ti in sawisel hman

211. Alakka in hmuhmi thilri cung i duhcet tuk

212. Lenvah a huam tukmi ke ngeih

213. Mah nih mi va hnursuan ngang tung i, mi nih hnursuan a celh lomi lungthin

214. Mi thangthat hmang lo in, mi a si zungzalmi lungput ngeih

215. I ruat cukmak bu in thil tuah i, ka tuah sual ti hman tuk

216. Mi nih ka ngaithiam hna seh timi duh ngai tung i, midang ngaihthiam i timh ve lo

217. Nizan kha dawh khawg le kir khawh asi ti lo timi theih lo

218. Duh poah in bia chim riangmang in, ka chim sual tiah chim ahmangmi lei ngeih

219. Chiat-serh le volh-pamh a hmang mi lungput ngeih

220.  "Apawi tukmi thil, a pawi lo" ti ahmangmi lungput.


Hi a pawimi thil (220) lak ah, a pawi bikmi cu, "No. 220" nak hi asi. "A pawi ko nain, a pawi lo" timi lungput nih hin, thil a rawhternak a tam tuk. Cucaah a biapi mi cu, "A pawimi cu a pawi ti i, a pawi lo mi cu pawiter lo ding khi a si."

Hi a pawimi (220) pin ah, a pawimi thil tam tuk a um rih. Cucaah Rabbi pawl nih cun "Nawlbia 613" an tuah. Zulh ding le zulh lo ding an ti. Zulh ding zulh lo le tuah lo ding tuah paoh ahcun, "sual" asi i a pawi cang.

Asinain cu tiang zulh zongah minung nih, tlinh khawh asi lo timi theih a herh.

Asinain hihi va ruat hna. Acunglei 220 ka tialmi hi na nunpi khawh ahcun, mi zataktak ka si ti kha va ruat. Asinain ka nunpi kho lai lo timi kha va fiang fawn. Na nunpi khawhlo tikah na lung va rawk tuk hlah. Zeicatiah mi vialte nih nunpi an duh ko nain, an nunpi kho ve cio lo timi va philh hlah.