Friday, July 3, 2020

USA Ah Chungkhar 6,000,000 Hi Harnak An Tong Kho

Minung kan nunnak ah a biapi cemmi hna cu "Eidin tirawl, hnipuan le khuasaknak inn" an si. Hi thil pathum hi a tlamtlin lo ahcun minung nunnak hi harnak a um cang. Abikin chungkhar caah nunnak a har cang. Hi thil hna hi, minung a simi paoh nih kan herh bikmi an si. Zeidang paoh khi cu aa chapchuanmi lawngte an si cang hna. An um lo zong ah nun khawh a si ko cang. Hi hna hi an biapi viar i, hi hna lakah hin a biapi lo ngaimi a lo nain a biapi tukmi cu "inn" hi a si. Inn rawhnak le sunghbaunak ton tik ah, harnak tam taktak a chuak tawn.

Innlo rawhnak hi a phunphun ruangah a a chuak. Nai cikua in, USA ah innlo rawhnak tambik a chuahnak cu tilian le meikang a si. Hi lak ah tilian nih a chuahtermi rawhnak hi a tam deuh.

Naite June 29 ah ah Federal Management Agency (FEMA) nih ca an chuah. USA ah hin, chungkhar 6,000,000 hi tilian ruangah harnak a tawng kho dingmi dirhmun ah an um tiah an ti.

USA hi kum khat hnu kum khat in, khuacaan a chia chin lengmang ve. A kih can ah a kik tuk. A linh caan ah a lin tuk. Ruah sur caan ah ruah a sur tuk tibantuk in a um.

FEMA nih hin, USA ah inn 8.7 million hi tilian nih a phak khawhmi hmun ah an um tiah an tuak. Asinain First Street Foundation timi NGO nih an fimthiamnak thilri hmang in an tuak I, USA tilian nih a a khuh  khawhnak map an tuak tikah, FEMA nih an chimmi pin ah, inn 70% hi tihnungmi hmun ah an um tiah an hmuh. Cucu FloodFactor.com ah zoh khawh a si.

Hi innngeitu 6,000,000 nih hin kan umnak inn hi a him ko tiah zei pawi lo ngai in tilian hi zeirello in an um ko ti a si. FEMA nih map an rak suai rih lo mi hi, kan mah bu nih cun "a tu lio khuacaan umtuning, ruah sur ning le thil sining ah tihnunnak vialte" kan tuak chih tik ah, hihi kan hmuh khawhmi a si an ti.

Hmailei khuacaan an hei tuak chihmi ahcun, "rilipi tii a kaimi, rili tii a lum chin lengmangmi, vawlei pumpi a lum chin lengmangmi, ruah sur ning aa thlen chin lengmangmi le tihnung a tam chin lengmangmi vialte tuak tikah, kum 2050 ahcun inn 16.2 million hi rawknak an tong kho" ti a si.

First Street nih an hmanmi pungsan (model) nih hin, cu hlan tilian a chuakmi vialte zong an tuak chih. Cu hlan a rak hrangmi hurricane, tropical storm, US nichuahchaklei le US ram chung tilian fak pawl 55 tuak an tuak chih hnu ah an chimmi a si. Cun rili tilet thomi le rili tilet kaimi, ruah tuk le tiva tilian ruangah pumpak inn rawkmi tiang in an tuak chih dih. 
Hi hna bu nih hin, ramkulh cheukhat ahcun tilian rawhralnak an tonmi tuanbia hmuhter kha cozah nih an duh lo caah, hi bantuk kong tuanbia hi, "hmuh a har asiloah hmuh khawh bak a si lo" tiah an ti. 
FEMA nih an timi cu First Street riantuannak hi kan cohlan hna. An thi tuahmi nih hin, inn ngeitu hna an umnak hi tilian chuah tikah tihnung a si maw silo timi chimh khawhnak ding caah, tlamtlintertu a si tiah an ti. FEMA hi kokek rawhralnak paoh ah tuanvo latu Red Cross he riantuantimi an si. 
Mississippi Tivapi nih nih 2019 ah Davenport Iowa hi tin a khuh
2019 ah hin USA ah tilian voi tamtuk le sau tuk a chuah caah, leikuang acre tam tuk an rak thuang kho lo. Cun buk chung an rawn ciami eidin tirawl ton tam tuk a rawk. Leithuang tampi cu tilian nih an thlaici a hrawh caah, harnak an rak tong. Cu pin ah China-US Trade War ruangah an eidin tirawl an zuar kho ti lo i, an ngeih cia eidin billion tam tuk man aa rawk i an sung fawn. 
Cucaah 2019 ah hin leikuang company (farm) tampi an sipuazi a rawk. Cucaah a pahnihnak bankruptcy timi company kan sung timi an sawk a tam bik kum a pahnihnak a si. 2019 chung lawngah bankruptcy a sawkmi leikuang company 595 an um ti a si. 2020 zong hi tilian voi tampi a chuak te lai tiah ruah a si. 
-------------------------------------------------
Chinchiah
1. Hi capar kong hi tling deuh in rel duh ahcun a tanglei website ah rel chap khawh a si. 

https://www.msn.com/en-us/weather/topstories/flood-experts-say-6m-more-homes-may-be-at-risk-than-previously-found/ar-BB16jbm7?ocid=spartan-dhp-feed
https://www.cbsnews.com/news/farm-bankruptcies-jumped-20-percent-in-2019-even-with-billions-in-aid-from-u-s-government/

No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....