Vawleicung kan nun chung ah hin thil pawi hi a rak tam tuk. Minung kan tuanbia, nunphung, umnak ram, eidin, khuacaan le thil sining aa dan bantuk in a pawi kan timi zong aa dang cio men ko lai. Mi pakhat caah a pawi ngai ruahmi zong, a dang pakhat caah a pawi bak lo mi a rak si kho ve ko. A dang caah a pawi bak lo mi zong, a dang caah a rak pawi tukmi asi kho men ko. Cucaah "A pawi" kan timi hi aa khat lo kho nain, mifim pawl nih a pawi an timi zong an i khat ve hna lo.
Vawleicung mifim mi hna le phungthluk thatha nih "A pawi bik" tiah an ruahmi thil tampi aum i, cu hna lak ah a biapi ngai rua tiah ka ruahmi hna cu hihi an si.
1. Thil a thei ngang bantuk in um i theih taktak lo (Smart taktakmi lawhter i, smart taktak lo)
2. Thil a fiang ngang bantuk in "Yes" "Yes" ti i fian taktak lo.
3. Mah vial dinfel hlek tunglo i, midang dinfel fial le forh.
4. Mah nih tuan huam tung lo in midang hnek.
5. Mah nih eih duhlomi midang eiter.
6. Zei tuahnak paoh ah akhan theih khawh lo.
7. Hruh ngai tung i mifim i lawhter.
8. Hrawkhrol ngai tung i dinnak kong tam tuk chim.
9. Thathut ngai tung i meh thaw lawng duh.
10. Mi bia kamh lengmang tung i tuah taktak lo.
11. Midang nakin ka thei deuh timi ruah zungzal.
12. Ka theihning hi a dik bik ti in i ruah zungzal.
13. Theih ko zong i hngalh khawh lo, hmuh zong i fian khawh lo.
15. Ngaichihnak lungthin ngeih khawh lo.
16. Ka palh ti theih ko zong i ka palh ti ah thinlung in ruah khawh lo.
17. Midang duhnak, ruahnak le midang sining i hrawm khawh lo.
18. Ka khim, a za cang ti thei lo in, kaa nih a duh pat ti in bang lo in "ei le din."
19. Minung asimi hawi zawnruahnak ngeih lo.
20. Mah zawn lawng ruahnak lungput le sii-kherh tuk.
21. Tih ding asimi thil tih lo le ngamh ding asimi thil ngamh lo.
22. Chim caan le ngol caan a theilomi lei le dang ngeih.
23. Mi thangchiat le mualphoh hman khi thil dawh lo asi ti theih khawh lo.
24. Duhmi thil paoh a tlamtling kho dih seh timi ruahnak ngeih
25. Saduhthah khi a tling kho dih lo timi theih khawh lo.
26. Ka duhmi a tlin lawngah ka nuam lai timi lungput ngeih
27. A zohchia timi le zohrem asi timi theih khawh lo
28. Haa ah hnawm tampi aa benh bu in haa lang kuahmahpi nih
29. Azungzal tein dam peng le nun peng duhnak thinlung ngeih
30. Minung sining hi aa thleng lengmang timi ruah khawh lo
31. Micung i zaangfahnak le tanghma benh khawhnak thinlung ngeih khawh lo
32. Chia le tha thleidan khawhnak thinlung tlawm tuk lawng ngeih
33. Keimah bia in bia tlu seh ti peng
34. Mi nih ka daw hna seh, ka upat hna seh, ka tihzah hna seh timi lungput ngeih peng
35. Ningzah hngalh lo tuk le sual tuk zong i cal can ngai.
36. Uanthlarnak lungput ngeih
37. Mi kong ngaih pah ve lo in mah kong lawngte mi va chimh
38. Mi bia ngaih pah ve lo in mi nih ka biachim ngai hna seh timi lungput ngeih peng
39. Caan upat lo
40. Thil-hlan pan ngang tung le mi thil pek theih than ti lo.
41. Leiba lak hman ngang tung i, leiba cham theih lo.
42. Mi nih ka then/pe hna seh ti duh i mah nih mi va then/pek sian ve tung lo
43. Midang bawmhnak lak peng i, midang bawmh huam lo
44. Lihchim le mihlen hi sual le thil tha lo asi timi theih khawh lo
45. Biatak chim lo in lih le hrawkhrol lawngte chimrel peng
46. Asi taktak lomi asi taktak bantuk in ruah le pawm hman
47. Mi bia in nun le mi bia ruangah tluk
48. Thil phupha lo ah nuar hman le ihkhiah hman
49. Chiatnak lei lawngte in thil hmuh (Negative idea)
50. Mifim mi hna ruahnak lak duh lo le mah ruahnak lawng in nun peng
51. Hmuhton hnu zongah lungfim hlei lo
52. Ruahchan awk a um lo mi thil, i ruahchan peng
53. Tha-thut ngang tung i duk chiat ngang
54. Zuamnak ngeih tunglo le thadit huam tung lo in thil tlamtling dih seh timi ruahnak ngeih
55. Mi thatnak hmu lo in an chiatnak lawngte hmuh peng
56. Mi thapek hman lo in thachiatnak bia lawngte chim zungzal
57. Thil chia tung i theipar tha chuak seh timi lungput ngeih
58. Mah nih tuah komi sual/palhnak kha midang va puh duhnak thinlung ngeih
59. Ka co tawk asi maw silo timi ruat lo in, va uar peng
60. Cazoh huam hlek tung lo in catang sang phak timh
61. A hram (azin) saih duh tung lo in theipar zun duh tung
62. Mi nih an tuahmi le tuanmi chung ah cuai thlai thiam tuk
63. Innpa sining le midang sining hlathlai tuk le midang kong i buai huam tuk
64. Mah zohnak i thavang, mi zohnak i chia-kuk si tung
65. Tlai-pi ih le tlai-pi thawh hman
66. Riantuan huam tunglo in mirum si duh
67. Inn-rianh huam tung lo in inn-tha tang um duh
68. Mah chiatnak hmu lo in michiatnak lawngte hmuh
68. Mah cuai-thlai duh lo in midang cuai thlai peng
69. Chim hlah ah ruah lo in, chim dih hnu ah, "Ka palh ti lengmang>"
70. Ka tuahsernak kha zoh lo in, ka chim mi tu tuah u, timi lungput ngeih
71. Tar hnu i ngaknu no te duh le tlangval no te duh
72. Atlam a tling kho lo dingmi "saih-ku-zin" tam tuk ngeih
73. Zan-mang hi a taktak an si tawn lo timi fian khawh lo
74. Nu le pa vial dinfel tung lo in, fale dinfelnak cawnpiak
75. Tuah hmun tuah peng tung i, theipar dang chuak seh timi in thlacam hman
76. Mah nih tuah sual riangmang in Pathian nih dan a ka tat timi zumhnak ngeih
77. Thil tha ton tik paoh i, "Pathian thawng" ti i, "Thil chia ton tik i, Pathian thawng" ti khawh lo
78. "Hmur-lawng" in Pathian thangthat duhnak thinlung ngeih
79. Minung i rinh pah ve lo in, zeipoah Pathian nih kan kan tuah piak viar seh timi zumhnak ngeih
80. Mah nih tuahmi sualnak kha, Adam va puh lengmang i, Adam cung i thinhun
81. Cho kai huam lo in, chuk zuan le lamphei lawng hrawn duh peng
82. Tii hi adai zungzal lo, tilet zong atho ve tawn timi theih khawh lo
83. Harnak le mitthli tlaknak ton ding, ruahchungnak ngeih lo
84. Nichiar tein tangka ka hmuh lai timi ruahchannak in tangka duhpoh hloh
85. Biapimi kha biapi lo ah chiah i, biapi lomi biapi tuk i chiah hman
86. Mi vial dawt ngang i mah le mah i dawt lo
87. Mah chungkhar le unau huat hman; thih lai ah chungkhar lawng an tang lai ti theih khawh lo
89. Ni a tlang zungzal lo, ruah a sur zungzal lo, khua a dawm zungzal lo timi ruah khawh lo
90. Zeitluk amuih zongah zaan cu a dih caan a ra than te ko lai timi ruahchannak ngeih khawh lo
91. Thang tuk nih le thang tuk tah hman
92. A zaa timi theih khawh lo tiang in hruh
93. Midang duhnak le bia in nun peng timh
94. Midang lung ton peng zuam hi thadi za asi timi theih khawh lo
95. Mah le mah hmanh duhnak tlinter khawh lo lio ah, midang duhnak tlinter zuam
96. Mui chiat ngang tung i, mi dawh ngang duh hman
97. Mirum zon sifah khawh asi timi theih lo
98. Mithawng tuk zong der caan a ngei timi theih khawh lo
99. Zeizong vialte hi caan an ngei dih timi theih khawh lo
100. Mah nih liam ding asilo pat ti'n duhpaoh in midang tangka le thilri hman piak
101. Hmailei kong tuaktannak le timhlamhnak a ngeilomi lungput
102. Ka taksa le thlarau caah a chia timi thei ko nain thil thalo tuah peng duh
103. Semrelnak lungput ngei lo in tletle-buabua in nun
104. Midang kut in rultlaih an ti bang, mi ca biahngalh tuk
105. Mah sining zoh lo in mi nawlcawn hman
106. Mah le tuanbia philh i, puamhngal tuk in nun
107. Hmailei kong ruahnak ngeilo in "tongte hnangam in hna-ngam"
108. Na-laileng bang mah le lawng i kilh duhnak thinlung ngeih peng
109. Cawm-paw-lawk nun in nun sawhsawh ve lengmang
110. Nuamh tik ah nuamh zia tiam lo i, "Vorvok zunput chung tla bang nun"
111. Sunghbau zatlawk tawn tikah, kan mah lawng nih ton bang, hawi hlei ngaihchiat
112. Mah sunghbau nak lawng fakkhun in ruah le midang sunghbaunak zaanfah khawh lo
113. Hmuh lei lawng duh i chuahlei a sianglomi lungput
114. Rum ngang tung i eidin chia le thilri chia taktak he nun i, thih tikah tangka kaltak viar
115. Hmuhmi tangka zeizat dah asi timi tuaklo in tangka hloh hman
116. Saduhthah ning paoh in vawleicung ah duhtling seh timi ruahnak ngeih
117. Ngasa ei duh ngai tung i tikik tan a huamlomi lungput
118. Chaw le va, suingun, fimnak le thazaang bochan in midang cung kai lengmang
119. Siangngakchia si lio i saya nak in thiam deuh ah aa chiami lungput ngeih
120. Zultu si lio i hruaitu hmai kal kanh
121. Arpi si lio caan i, sahgar zuamcawh duhnak lungput ngeih
122. Minung vialte hi palh kho an si ve timi ruahthiam piaknak lungput ngeih lo.
123. Chan-ti-luan a dawi duh lo mi lungput ngeih i, i thlen duh lo nak lungput ngeih peng
124. Mi duh paoh in ti tung i, mi nih van ti tik i, "ai-kio tuk"
125. Pa situng i nu ruahnak ngeih le nu situng i pa ruahnak ngeih
126. Nulepa upat le dawt a thei kho lomi lungput
127. U le nau siaherhnak le zawnruahnak a ngei kholomi unau lungput
128. Chungkhar kan si timi ruahnak a ngei kho lomi rualchan lungput
129. Miphun dawtnak le tanhnak a ngei kholo mi, miphun tlau lungput ngeih
130. Nupi le nih meh thaw lo an chumh tik i a zaimi "pa" lungput
131. Mah tuahmi paoh a tha in ruah i, midang tuahmi paoh a tha in ruah khawh lo
132. Mah tuanvo thei lo in, tuanvo upat lomi lungput
133. Nupi le cungah zumhtlak a silomi pa lungput
134. Pasal le caah zumhtlak asi lomi nupi lungput
135. Tawngte khiarh in si-khiarh
136. Midang caah upadi suai tung i mah caah upadi suai a duhlomi Kawl ralkap lungput ngeih
137. Midang dantat huam hngang i mah dantat vial va duh tung lo
138. Hmailei ah zei dah ka si ve te lai timi ruat lo in, ka kau tuk in biachim hman
139. Fale huatnak lungthin a ngeimi nulepa lungput
140. Adong thiamlo bantuk in thilri le tangka tonghtham hman (theikung thlangh hman tibantuk)
141. Ei a cuza rih lo mi ei hman
142. Midang tlaih-hrem a hmangmi lungput le tuahsernak
143. Carel thiam tung i carel lo
144. Fian setsai lo mi thil, midang fiang tuk in chimh hman
145. Pumsa ngandamnak biapi ah a chialomi lungput
146. Nupi fate zawn ruat lo in ka chung ah aa tuh thluahmahmi "pa" lungput
146. Ka tuh bang in ka zun lai timi ruahchannak a ngeilomi lungput
147. Khualtlung mileng zawnruahnak a ngeilomi lungput
148. Zei thil paoh hi a man a cawi a hau timi ruah lo in, free in ruah peng
149. Pawkhimnak asilomi zukhmawm a hmangmi lungput
150. Mi lawmhnak ah a lawmhpi kho lomi lungput ngeih
151. Mi ngaihchiatnak ah a ngaihchiatpi kho lomi lungput ngeih
152. Mi ngaihchiatnak ah a lungawi mi lungput ngeih
152. Ka der tikah mi nih an ka ti ve te lai timi ruat lo in, thawn lio ah mi duhpaoh in tuah
153. Ziar ngeihmi lungput ngeih
154. Adepdemi lungput ngeih
155. Chungthu lengnal in nun duhnak lungput ngeih
156. Mi tawsawh le tuksawh a hmangmi lungput ngeih
157. Mi foihnak ding caah ral a chiahmi lungput ngeih
158. Mi an sia a rem maw rem lo ti tuak lo in, mah siarem in nun peng
159. Mi nungphung upat lo le an nunphung he ralkah in nun hman
160. Mah lawng vancung kai ding in i hmuh i, midang paoh hell tla ding in ahmumi lungput
161. Lungthin le nunnak fiang tung lo in khamh i fian ngai
162. Pianthar hi uar ngang tung in pianthar hlek lo
163. Mah sualnak hi midang sualnak nih khuh seh timi lungput ngeih
164. Nilin zong huat, vur tlak zong huat, ruah sur zong huatnak lungput ngeih
165. Dam lio ah a zaw kho lo bantuk in duhning paoh nun
166. Sekhan piah vial huam ngang i, sekhan man cawi duh hlek lo
167. Cozah bawmhnak sawk duh ngang tung i tax tlawmte pekter tik i zai ngai
168. Keimah tangka asilem lo ti in cozah tangka duhpaoh hman
169. Cozah hlen cu a pawi lo ti in, cozah tangka ningcang lo in ei duhnak lungput ngeih
170. Zeithil paoh "free" in hmuh duhpengmi lungput ngeih
171. Chun caan ah zaan a ra than te lai timi ruah khawh chung lo
172. Pasal le cungah a kai pengmi nupi lungput
173. Nupi le hi zaangdermi an si tiah a ruat kho lo va lungput
174. Fale an palh maw, palh lo timi ruat lo in "au-kanh" a hmangmi nu le pa lungput
175. Adingmi thil tanh lo in, chungkhat, phun khat, miphun khat sinak menmen hna in tan
176. A kir than ti lo mi, a liamcia caan rumnak le thawnnak in porhlawt a hmangmi lungput
177. Mah le inn ah a ngam lo mi lungput ngeih
178. Ka in kan dawt...kan dawt ti i kehleng phelh a hmangmi lungput ngeih
179. Sualnak in nuamhnak le lawmhnak a kawlmi lungput ngeih
180. Sifak santlai lo le hmeinu hmeipa a nihsawhmi lungput
181. Lihchim a hmangmi "lei le dang" ngeih
182. Hmurka le aw nem ngang tung i, lungthin ah "sai-hak hling" bantuk in um
183. Dai zirziar tein um tung i, lungchung ahcun meitil sa bantuk asimi lungput ngeih
184. Mi thachiatnak biachim cah tuk
185. Mi dang bia asi lo ning in chim piak hman le bia-porh hman
186. Mi nih ka daw hna seh ti lawng bawh i midang dawt huam lo
187. Dawt i hlawh hlek tunglo in mi nih ka daw hna seh timi lungput ngeih
189. Midang cungah saya tuan duh tuknak lungput ngeih
190. Mi hngilh lio ah thawngri ngeih tuk le hnacheh tuk
191. Lungthin tello in midang rawl hrawm kawh ahmangmi Kawl lungput
192. Cuai deu ngeih le thil-lem zuar hman
193. Tangka, thilri le chawva ah hakkauh tuk
194. Mah le sining ah di a riam kho lomi le lungsinak a ngei kholomi lungput ngeih
195. Midang hngarnak thinlung ngeih le hnahchuahnak ngeih hman
196. A ngan a dam lomi zuamnak (competition) ah i zuam ve lengmang
197. Hawikawm chia aa ralting kho lomi le hawi tuah paoh a tuah ve mi lungthin sual ngeih
198. Tar bek-be-reu te si tung i ngaknu no te thit hman
199. Velhle rumro in a nungmi lungput
200. Hngilhter a hmangmi le thei ko nanain theihter lo ahmangmi lungput
201. Mahnak upa upatnak a ngei kho lo mi lungput
202. Nu le pa a nih sawhmi lungput
203. Vawlei ah sungh le zatlak a um ve timi a ruat kho lomi lungput
204. Midang ei awk an ting ve maw, ting ve lo, timi ruahnak ngei lo mi "kaa" ngeih
205. Mah ca a thatnak asi paoh ahcun, midang chiatnak le sunghnak asi zongah pawi ruah lo
206. Zu rit riangmang in, sualnak tuah tik i, "Zu ruang ah pei asi ko cu" ti in zu tu sualnak puh
207. Mah nih sualnak tuah riangmang i, kum thawng tamtuk a liamciami Adam tu sual puh peng
208. Duh ko mi zong, "ka duh lo" ti in asalomi a chemmi "kaa"
209. Phu-sip--phu-sep" ti a hmang tukmi hmur ngeih
210. "Khim cikcek tein ei hnu i, an rawl a thaw lo" ti in sawisel hman
211. Alakka in hmuhmi thilri cung i duhcet tuk
212. Lenvah a huam tukmi ke ngeih
213. Mah nih mi va hnursuan ngang tung i, mi nih hnursuan a celh lomi lungthin
214. Mi thangthat hmang lo in, mi a si zungzalmi lungput ngeih
215. I ruat cukmak bu in thil tuah i, ka tuah sual ti hman tuk
216. Mi nih ka ngaithiam hna seh timi duh ngai tung i, midang ngaihthiam i timh ve lo
217. Nizan kha dawh khawg le kir khawh asi ti lo timi theih lo
218. Duh poah in bia chim riangmang in, ka chim sual tiah chim ahmangmi lei ngeih
219. Chiat-serh le volh-pamh a hmang mi lungput ngeih
220. "Apawi tukmi thil, a pawi lo" ti ahmangmi lungput.
Hi a pawimi thil (220) lak ah, a pawi bikmi cu, "No. 220" nak hi asi. "A pawi ko nain, a pawi lo" timi lungput nih hin, thil a rawhternak a tam tuk. Cucaah a biapi mi cu, "A pawimi cu a pawi ti i, a pawi lo mi cu pawiter lo ding khi a si."
Hi a pawimi (220) pin ah, a pawimi thil tam tuk a um rih. Cucaah Rabbi pawl nih cun "Nawlbia 613" an tuah. Zulh ding le zulh lo ding an ti. Zulh ding zulh lo le tuah lo ding tuah paoh ahcun, "sual" asi i a pawi cang.
Asinain cu tiang zulh zongah minung nih, tlinh khawh asi lo timi theih a herh.
Asinain hihi va ruat hna. Acunglei 220 ka tialmi hi na nunpi khawh ahcun, mi zataktak ka si ti kha va ruat. Asinain ka nunpi kho lai lo timi kha va fiang fawn. Na nunpi khawhlo tikah na lung va rawk tuk hlah. Zeicatiah mi vialte nih nunpi an duh ko nain, an nunpi kho ve cio lo timi va philh hlah.
Saturday, June 13, 2015
Thlachiat Ruahnak
Voikhat cu "thlachiat ruahnak" timi bia hi ka chim tawn i, kan nu a lung a fiang kho lo. Zeicatiah anih cu Yangon ah a thangmi asi i, Kawl holh lawng a theimi asi. "Cucu zeidah asi?" tiah a ka hal i ka leh piak kho fawn lo. Thlachiat ruah timi hi, Laiholh zong hin leh awk a har ngai thiamthiam. A ruang cu hi biafang a rak chimtu kan pipu hna nih ca an tial lo caah asi. Zawndamh in leh a hau ding asi.
Kan nu nih, "Kawl holh le Mirang holh in tah zeidah asullam asi?" ati than. Ka ruat i ka thei kho lo. Mirang holh in van leh ding tiah ka ruat i, "Love" ka ti ah le a tlinh lo. "Kindess, sympanthy, loving-kindess" ka ti ah le a tlinh lo. Kawl ca in van leh ah le ka harh chinchin. Thlachiat ruahnak timi hi, Kawl le Mirang holh ah ka hmu lo. Dingteu in leh ding bia a um rua lo tiah ka ruat.
Hi bia hi kan pipu hna nih an rak hman ngaingaimi biafang asi. Nihin ni Laimi zong nih kan hman lengmang. Aa thawknak le a sullam taktak cu kan thei kho lo nain, a fawi nakin atanglei zawn ah hin kan hman tawn.
1. Mi nih duh paoh in a kan vuakden le bia fakfak in an kan ti zong i, leh kan duh ko hna zong ah, "A tha lai lo" timi ruat in in le daite in um duh tik ah hman asi.
2. Mi nih a kan vuakden tik le thahnawn tik zongah lehrulh cham lo in, "a tha lai lo" tiah ruat in dai tein um le ngaihthiamnak ngeih khi a si.
3. Mi nih kan cung i chiatnak le sualnak an tuah tik zongah, kan mah nih taza hna va cuai le dan va tat zong khi "a tha lem lai lo" tiah ruah i dai tein in khawhnak ngeih khi asi.
4. Kan palh lo ti kan hngalh ko zong i mi nih a kan ti chih len ko zongah i in peng i daite in um kha asi.
5. Mi nih kan cung i sualpalhnak an tuah sual tik i, kan ngaihthiam khawh hna lo zongah a kan rem i, kan lung a fak ko nana tein in khawh le ngaihthiam kan i harh ko nain ngaihthiam khawhnak thinlung khi asi.
6. Mi nih a kan cawihlam tik i kan sian lo ngai zongah zaangfahnak thinlung van ngeih i, siang lo nana tein mi van cawih le pekthenh khawhnak thinlung asi.
7. Mi nih bawmhnak a kan hal tik i bawmh kan duh lo le kan huam lo zongah, a herh tiah van ruah i van i hnek khawhnak thinlung khi asi.
8. A kan huatu le raltu asi timi kan thinlung tein theih ko zongah, a thei lo bantuk tein i umter le an cung ah lungput tha tein um le nun khawhnak lungput khi asi.
9. Kan kan duh lonak zongah midang caah thatnak aum nak hnga caahcun van i hnek tialmal i va kal khawhnak lungput khi asi.
10. Tuah kan duh dakmak mi zong, ka tuah ahcun a tha lai lo, ka ti ahcun a tha lai lo, timi van ruah i, i sum khawhnak thinlung ngeih khi asi.
11. Kan ral asi ti thei ko nain, minung hawi sinak in zaangfahnak ngeih i amah nih a kan doh bantuk in doh ve lo in, tha tein zohkhenh duhnak thinlung ngeih khawh khi asi.
12. Mi va hlen duhnak le mi caah thil tha lo mi tuah duh ko zong ah, a tha lo timi van theih i, lungthin i ngaichihnak le tuah lo in i sum khawhnak lungthin ngeih khi asi.
13. Kan tei ko mi hna zong, a tha lai lo timi van ruah i, mah le mah hna asungkhannak thinlung van ngeih khawhnak lungput khi asi.
14. Minung hawi zawnruahnak lungput ngeih zong asi.
15. Chim duh dakmak zongah a tha lai lo timi ruahnak in biachim sum khawhnak te hna asi.
16. Mi an palhnak kha a ningzak sual lai timi ruah piak i, mi sin hna i a zo langh sualnak hnga lo ding caah, biachim sum te hna, mi zo va langh te hna tibantuk i sum khawh te hna zong asi.
17. Mi nih nehsawh thlanglamhnak in a kan ti tik zongah va in khawh le an mah bantuk in va nehsawh ve nak thinlung ngeih lo zong khi asi.
18. Hi tin ka tuah ahcun asiloah ka chimrel ahcun a tha lai lo, timi ruat bu tein, in khawh lo mi te zong thinlung in in peng khawhnak thinlung zong khi asi.
19. Mah nakin midang upsapek deuh le kianh deuh khawhnak thinlung zong khi asi.
20. Mah nak in a der deuhmi tei tuk ko mi zong, duh paoh in va ti lo in, mah tanghma ah benh i nunnak ngeih zong khi asi.
Kan chim lengmang rih hnga maw? Chim ahcun tam tuk in chim khawh asi hnga. A tawinak in thlachiat ruah kan timi cu, "Hi ti ka tuah, ka chim, ka kal, ka nun, ka ti, ka vuak, ka den, bia ka el, a zo ka langh" ahcun a tha lai lo" timi zawnruahnak lungput ngeih i duh lo zong le lungthin fah ngai ko zong ah, i sum khawhnak lungthin ngeih khi, thlachiat ruah timicu asi ko.
Ruah tikah hi bia hi a thuk tuk i, aa thawknak hi ka fianh kho lem lai lo. Asinain hitin fianter ka duh.
"Thla" timi cu Laimi pupu hna nih hin, "Minung cu thih hnu ah, thla timi "thlarau" ngeimi kan si ti kan zumh. Mithi khua a um i, cu mithi khua ahcun kan thlarau akal i, khua a sa ti an zumh. Vawleicung kan tuahsermi hawih in, cu kan thla asiloah thlarau nih a va kalnak ding mithi khua ah khin a va tuar ve lai" timi kha an rak zumh. Cucaah zei thil an tuah tik hmanh ah, pipu hna nih atu chan kan taksa a nungmi ca lawng silo in, kan thih hnu, mithi khua i kan va kal te dingmi hmun i, kan thlarau kong tiang khin khua an ruat.
Cu thlarau temtuar ding le harnak ton ding khi an rak ruat kho bak lo. Cucaah an thih tik hmanh ah, ruak an i hngah, thil an i thlak khi, cu an thla asiloah thlarau nih, mithi khua ah thil tha a conak ding hnga khi an ruah caah, an rak tuahmi asi.
Cu caah, "Thlachiat ruah" timi cu hitin abia then khawh asi. "Thla+chiat+ruah" ti khi asi. Cu caah hi cafang hi kan then i, pakhat tete in kan fianter ahcun, "thla" cu "thlarau" asi. "Chiat" cu "cu thlarau nih thil chia ton dingmi khi asi. "Ruah" he van fonh tik ah hitin kan leh khawh.
Thlachiat ruah=kan thlarau nih thih hnu ah thil tha lo a ton sualnak hnga lo ding caah, nun lio ah duhpoh in nun le midang cungah thil chia tuah sual lo ding tein, um le nun kha "thla-chiat ruah" timi cu asi ko.
Cucaah thla-chiat ruatmi hna cu, mi duh poah ti an i sum. Mi nih an ti tik hna le an cung i thatlonak an tuah tik zongah an lehrul hna lo. Biachia holh chia an chim lo. Mi harnak an pe lo. An lehrul hna lo. Midang nih an ti ning hna le an tuahto ning hna in, an nih nih an ral cung zongah an tuah lo i, cuticun nunzia tha tein an nung.
"Thlachiat ruah" a hmangmi hna cu, mifim le lungthin sau an si i, mi nih thangthat le upat hmaizahnak an tong tawn. Thlachiat ruat lomi hna cu, mi nih sawisel le thangchiat an tong tawn. Cucaah hi thlachiat ruahnak timi hi, Krihfa nuncan ziaza lakah kan herh bikmi pakhat asi. Bible cawnpiaknak he zong aa tlak taktakmi biafang asi. Hi nun hi kan chungkhar le Krihfabu ah a nun ahcun, cu innchungkhar le Krihfabu cu a daimi le aa nuammi Krihfabu a si kho peng ko lai timi ruahchannak ka ngei.
Kan nu nih, "Kawl holh le Mirang holh in tah zeidah asullam asi?" ati than. Ka ruat i ka thei kho lo. Mirang holh in van leh ding tiah ka ruat i, "Love" ka ti ah le a tlinh lo. "Kindess, sympanthy, loving-kindess" ka ti ah le a tlinh lo. Kawl ca in van leh ah le ka harh chinchin. Thlachiat ruahnak timi hi, Kawl le Mirang holh ah ka hmu lo. Dingteu in leh ding bia a um rua lo tiah ka ruat.
Hi bia hi kan pipu hna nih an rak hman ngaingaimi biafang asi. Nihin ni Laimi zong nih kan hman lengmang. Aa thawknak le a sullam taktak cu kan thei kho lo nain, a fawi nakin atanglei zawn ah hin kan hman tawn.
1. Mi nih duh paoh in a kan vuakden le bia fakfak in an kan ti zong i, leh kan duh ko hna zong ah, "A tha lai lo" timi ruat in in le daite in um duh tik ah hman asi.
2. Mi nih a kan vuakden tik le thahnawn tik zongah lehrulh cham lo in, "a tha lai lo" tiah ruat in dai tein um le ngaihthiamnak ngeih khi a si.
3. Mi nih kan cung i chiatnak le sualnak an tuah tik zongah, kan mah nih taza hna va cuai le dan va tat zong khi "a tha lem lai lo" tiah ruah i dai tein in khawhnak ngeih khi asi.
4. Kan palh lo ti kan hngalh ko zong i mi nih a kan ti chih len ko zongah i in peng i daite in um kha asi.
5. Mi nih kan cung i sualpalhnak an tuah sual tik i, kan ngaihthiam khawh hna lo zongah a kan rem i, kan lung a fak ko nana tein in khawh le ngaihthiam kan i harh ko nain ngaihthiam khawhnak thinlung khi asi.
6. Mi nih a kan cawihlam tik i kan sian lo ngai zongah zaangfahnak thinlung van ngeih i, siang lo nana tein mi van cawih le pekthenh khawhnak thinlung asi.
7. Mi nih bawmhnak a kan hal tik i bawmh kan duh lo le kan huam lo zongah, a herh tiah van ruah i van i hnek khawhnak thinlung khi asi.
8. A kan huatu le raltu asi timi kan thinlung tein theih ko zongah, a thei lo bantuk tein i umter le an cung ah lungput tha tein um le nun khawhnak lungput khi asi.
9. Kan kan duh lonak zongah midang caah thatnak aum nak hnga caahcun van i hnek tialmal i va kal khawhnak lungput khi asi.
10. Tuah kan duh dakmak mi zong, ka tuah ahcun a tha lai lo, ka ti ahcun a tha lai lo, timi van ruah i, i sum khawhnak thinlung ngeih khi asi.
11. Kan ral asi ti thei ko nain, minung hawi sinak in zaangfahnak ngeih i amah nih a kan doh bantuk in doh ve lo in, tha tein zohkhenh duhnak thinlung ngeih khawh khi asi.
12. Mi va hlen duhnak le mi caah thil tha lo mi tuah duh ko zong ah, a tha lo timi van theih i, lungthin i ngaichihnak le tuah lo in i sum khawhnak lungthin ngeih khi asi.
13. Kan tei ko mi hna zong, a tha lai lo timi van ruah i, mah le mah hna asungkhannak thinlung van ngeih khawhnak lungput khi asi.
14. Minung hawi zawnruahnak lungput ngeih zong asi.
15. Chim duh dakmak zongah a tha lai lo timi ruahnak in biachim sum khawhnak te hna asi.
16. Mi an palhnak kha a ningzak sual lai timi ruah piak i, mi sin hna i a zo langh sualnak hnga lo ding caah, biachim sum te hna, mi zo va langh te hna tibantuk i sum khawh te hna zong asi.
17. Mi nih nehsawh thlanglamhnak in a kan ti tik zongah va in khawh le an mah bantuk in va nehsawh ve nak thinlung ngeih lo zong khi asi.
18. Hi tin ka tuah ahcun asiloah ka chimrel ahcun a tha lai lo, timi ruat bu tein, in khawh lo mi te zong thinlung in in peng khawhnak thinlung zong khi asi.
19. Mah nakin midang upsapek deuh le kianh deuh khawhnak thinlung zong khi asi.
20. Mah nak in a der deuhmi tei tuk ko mi zong, duh paoh in va ti lo in, mah tanghma ah benh i nunnak ngeih zong khi asi.
Kan chim lengmang rih hnga maw? Chim ahcun tam tuk in chim khawh asi hnga. A tawinak in thlachiat ruah kan timi cu, "Hi ti ka tuah, ka chim, ka kal, ka nun, ka ti, ka vuak, ka den, bia ka el, a zo ka langh" ahcun a tha lai lo" timi zawnruahnak lungput ngeih i duh lo zong le lungthin fah ngai ko zong ah, i sum khawhnak lungthin ngeih khi, thlachiat ruah timicu asi ko.
Ruah tikah hi bia hi a thuk tuk i, aa thawknak hi ka fianh kho lem lai lo. Asinain hitin fianter ka duh.
"Thla" timi cu Laimi pupu hna nih hin, "Minung cu thih hnu ah, thla timi "thlarau" ngeimi kan si ti kan zumh. Mithi khua a um i, cu mithi khua ahcun kan thlarau akal i, khua a sa ti an zumh. Vawleicung kan tuahsermi hawih in, cu kan thla asiloah thlarau nih a va kalnak ding mithi khua ah khin a va tuar ve lai" timi kha an rak zumh. Cucaah zei thil an tuah tik hmanh ah, pipu hna nih atu chan kan taksa a nungmi ca lawng silo in, kan thih hnu, mithi khua i kan va kal te dingmi hmun i, kan thlarau kong tiang khin khua an ruat.
Cu thlarau temtuar ding le harnak ton ding khi an rak ruat kho bak lo. Cucaah an thih tik hmanh ah, ruak an i hngah, thil an i thlak khi, cu an thla asiloah thlarau nih, mithi khua ah thil tha a conak ding hnga khi an ruah caah, an rak tuahmi asi.
Cu caah, "Thlachiat ruah" timi cu hitin abia then khawh asi. "Thla+chiat+ruah" ti khi asi. Cu caah hi cafang hi kan then i, pakhat tete in kan fianter ahcun, "thla" cu "thlarau" asi. "Chiat" cu "cu thlarau nih thil chia ton dingmi khi asi. "Ruah" he van fonh tik ah hitin kan leh khawh.
Thlachiat ruah=kan thlarau nih thih hnu ah thil tha lo a ton sualnak hnga lo ding caah, nun lio ah duhpoh in nun le midang cungah thil chia tuah sual lo ding tein, um le nun kha "thla-chiat ruah" timi cu asi ko.
Cucaah thla-chiat ruatmi hna cu, mi duh poah ti an i sum. Mi nih an ti tik hna le an cung i thatlonak an tuah tik zongah an lehrul hna lo. Biachia holh chia an chim lo. Mi harnak an pe lo. An lehrul hna lo. Midang nih an ti ning hna le an tuahto ning hna in, an nih nih an ral cung zongah an tuah lo i, cuticun nunzia tha tein an nung.
"Thlachiat ruah" a hmangmi hna cu, mifim le lungthin sau an si i, mi nih thangthat le upat hmaizahnak an tong tawn. Thlachiat ruat lomi hna cu, mi nih sawisel le thangchiat an tong tawn. Cucaah hi thlachiat ruahnak timi hi, Krihfa nuncan ziaza lakah kan herh bikmi pakhat asi. Bible cawnpiaknak he zong aa tlak taktakmi biafang asi. Hi nun hi kan chungkhar le Krihfabu ah a nun ahcun, cu innchungkhar le Krihfabu cu a daimi le aa nuammi Krihfabu a si kho peng ko lai timi ruahchannak ka ngei.
Friday, June 12, 2015
Wetland at Galloway
I came to the US in 1997. I never knew about the wetland until I interpreted for Chin high school students at Westland High School in March 2010. I read s short essay about the wetland there the first time in my life. It mentioned that "wetland is the kidney of environment" and I was very curious about that statement. I studied more about the wetland since then. Interestingly I studied the story of preserving the wetland in the USA including in wetland in Ohio.
My church, Emmanuel Chin Baptist Church, bought the land over 15 acres big at 604 Doherty Rd, Galloway, Ohio 43119 in 2012. We hired soil scientist to test the soils. He told us that the eastern corner of the land is pretty good wetland and you cannot develop any thing there becasue the government has a very strict regulations about the wetland. He explained us about the importance of wetland for the environment. And then we respect the area of wetland in our church land and we told all the church members not to disturd any plants, grass, bushes and trees in thouse wetlands. Alot of rain water gather together in the southeast corner of the property and it looks like a bid pond. It was so beautiful. The rain water created a very thick marshes in the east side of the land. The location is also part of Darby Creek Watershed which is one of the largest watersheds in the USA.
I took some photos of the wetlands in our church so that people would understand more about it and preserve it for the sake of our environment. We value our wetland and we shared the story to all the Chin people who visited to our church property. It is a very beautiful place to visit. All visitors were amaged when they saw the wetland and a very thick forest within the church property.
We put the fence in the north and east to protect not only our property but also the wetland from other people in the community. We valued our wetland as a special gift from God for Columbus city. I love nature. I am one of the ecologists in Myanmar and I wrote many articles in my country about the need of protecting our environments including animals, insects, bees, birds, fishes and all kinds of reptiles. I am very happy and proud of having this beautiful wetland in our church property. I see the beauty of God's creations whenver I visited to my church land. It is absolutely amazing place to see it. We need to protect all these wetlands for the benefits of our future generations to come.
I also studied about wetland in my country, Myanmar but I did not find any laws and regulations about preserving the wetland in our country. I felt sorry about that. I asked many church leaders in my country whether wetlands are preserved by the government in our country. They all said no. I checked on line about wetland in Bumra and I found none. And I wrote an article about the preservation of wetland in USA and the needs of preserving it in Myanmar by the government. Hopefully the government in Myanmar will sep up the rules and regulations of preserving wetland in our country some day.
My church, Emmanuel Chin Baptist Church, bought the land over 15 acres big at 604 Doherty Rd, Galloway, Ohio 43119 in 2012. We hired soil scientist to test the soils. He told us that the eastern corner of the land is pretty good wetland and you cannot develop any thing there becasue the government has a very strict regulations about the wetland. He explained us about the importance of wetland for the environment. And then we respect the area of wetland in our church land and we told all the church members not to disturd any plants, grass, bushes and trees in thouse wetlands. Alot of rain water gather together in the southeast corner of the property and it looks like a bid pond. It was so beautiful. The rain water created a very thick marshes in the east side of the land. The location is also part of Darby Creek Watershed which is one of the largest watersheds in the USA.
Wetland
I took some photos of the wetlands in our church so that people would understand more about it and preserve it for the sake of our environment. We value our wetland and we shared the story to all the Chin people who visited to our church property. It is a very beautiful place to visit. All visitors were amaged when they saw the wetland and a very thick forest within the church property.
We put the fence in the north and east to protect not only our property but also the wetland from other people in the community. We valued our wetland as a special gift from God for Columbus city. I love nature. I am one of the ecologists in Myanmar and I wrote many articles in my country about the need of protecting our environments including animals, insects, bees, birds, fishes and all kinds of reptiles. I am very happy and proud of having this beautiful wetland in our church property. I see the beauty of God's creations whenver I visited to my church land. It is absolutely amazing place to see it. We need to protect all these wetlands for the benefits of our future generations to come.
Northeast Corner of the property
This upper grove is also an isolated wetland. Hundred of trees grow in one particular place. The shade is pretty good. Alot of birds put their nets here. The trees are pretty tall. I hope some trees would be over 100 ft tall when they become mature trees.
This grove is also an isolated wetland area.
This property has also beautiful natural flowers like this.
Wednesday, June 10, 2015
"Va Tha"
"Nupi Tha" kong ka tial cang. Atu va tha kong tial ka duh. Bible ah hin "Nupi Tha" timi kong hna cu a um nain "Va Tha" timi kong cu bible van char ding ngaingai aum lo. Sihmanahsehlaw, Bible tuanbia dihlak hi a tam deuh cu "pa" tuanbia lawngte ansi. Nu tuanbia hi cu a tlawmte.
Cu chung in innchungkhar i "Va Tha" kong hi tial ka duh. "Va" tiah ka hman duhmi biafang hi Mirang holh in "Husband" ti khi asi ko. Fale caahcun "Father" tinak asi.
Bible ah "Va Tha" hna hmuh ding tampi an um. Abraham, Isaac, Jacob, Joseph, Moses, Joshua tibantuk hna an si. Abraham cu "Zumhnak Pa" ti tiang in timi asi. Isaac cu "A pa vision phurtu" asi. Jacob cu Israel phun dirhtu asi. Moses cu vawleicung hruaitu lian nganbik asi. Joshua cu mi note asi nain miphun a hruai bu in "a innchungkhar dihlak Bawipa hnuzultu ah a sermi asi." An thatnak le sining aa dang cio. Hi acunglei "Va Tha" hna hi, riantuan an zuam i, anupi le fa le nih hgnatchanmi asi.
\
Va tha hna cu hitin cerhthlawk lak zongah rian an tuan
Vawlei cung ah 'Va Tha" minthang tampi an um. Cu hna kong kan tial cawk lai lo. Mi pakhat te kong tial ka duh. Amahcu Kawlram General sangbik a rak simi Boyoke Aung San a si. Amah cu Ralbawizik asipin ah Kawlram naingaizi hruaitu "pa" asi. Hmailei ah President/Prime Minister tuan te ding khi a si ko.
Aung San hna hi an rak fim tuk. An fim tikah innchungkhar ah "Va Tha" taktak an si. Nupi fate cungah tuang an khong lo. Aung San Museum kan zoh lio ah Aung San nih a nupi Daw Khin Kyi sin a tialmi ca nih Aung San hi a nupi caah, zeitluk va tha dah an si timi alanghter. Cu ca te ahcun hi tin aa tial:
"Pe-poh neh nan-pya sih in htra-min sa chin de"
Asullam cu"Behrumthu le nanpya a um ahcun rawl ei ka duh ko" ti asi. Hi ca he hi, Aung San a rawl a tam i chunchaw ei a duhnak ca te kha, a library in a tial i, a PA nih an nu Daw Khin Kyi sin ah a rak pekmi asi. Hi ca te nih Aung San hi zei bantuk "va le pa" dah asi timi innchungkhar a nunzia taktak kha alanghter.
Mi tampi cu "meh le buh" a thawt lo tik ah nupi fate sin ah kan ing a puang. Kan thin a hung i kan zai. Nupi fate kan sik hna. "Ziah rawl na chumh lo? Na meh chumhmi a thaw lo?" ti in a phunphun in zai kan hmang.
Hi lio ah Aung San inn ah hin, voksa, cawsa, arsa, ngasa, arti, anhringso le eidin aphunphun a tor in a tor ko lai. Asinain a hlammi chuncaw te hi, Kawlram ah a man aa dengbik, sifak santlai lo taktak eimi tirawl, azeibantuk paoh nih eidin khawhmi tirawl te asi.
Cu lungput nih alanghtermi cu "Aung San hi, General hmanh si ko sehlaw, a nunnak ah uanthlarnak ngei bak lo i toidornak lungput tu in a nunnak a khat" timi hmuh khawh asi. Va Tha hna cu nupi fale cungah tuang an khawng lo. An i hrocer lo. An i toidor i, niam tein an nung. Nupi fate ngaih a chiattertu le lungthin khing a rihtertu an si an si bal lo. Hihi "Va Tha" hna thinlung ah hmuh khawhmi ziaza pakhat asi.
Vawlei tuanbia, minung sining le nifatin kan pawngkam minung nunning zoh tikah, "Va Tha" hna lungput le sining kha, a tanglei bantuk in kan hmuh khawh. Cu sining le lungput hna cu:
1. A zumhnak a thawng i harnak a ton tikah a tlu zau lo.
2. Anupi fate a daw i an zawn a ruat zungzal hna.
3. Innchungkhar pawcawmnakah riantuan a huam.
4. A thathu lo.
5. Mi tlorhciar le miphunzai asi lo.
6. Mi biaduh le hmursaumi asi lo i mi he bia aa chal bal lo.
7. A nupi a fale zawn a ruat i, nupi fate caah tem-innak in a huam.
8. A nupi le fale caah a kaa chung rawl a chuah khomi asi.
9. Tihnak a ngeih hmanh ah raltha tein thil a tuah ngam.
10. Mah zawn lawng aa ruatmi asi lo. Midang zawn a ruat.
11. Lungsau thinfualnak a ngei i a lung a tawi lo.
12. Anunnak ah sullam ngeite le nun zia dawh tein a nung.
13. Nupi fate vuakden le hrocer a hmang lo.
14. Nupi fate sinah aw nem in a um i awkahrang a hmang lo.
15. Biachin holh chia le chiatserhnak bia chim zong ahmang lo.
16. Chunmang manh a huam i vision a ngeimi asi.
16. Semrel tein khua a sa i khuakhing a khak.
17. Hmailei ca a ruat i timhlamhnak tha tein a ngei.
18. Innchungkhar tha tein azohkhenh i a cawm khomi asi.
19. Nupi fate cungah huatnak thinlung a ngei bal lo.
20. Innpa he huatral le tazacuai a hmang lo.
21. Lih a chim lo i biatak tu kha a tanh.
22. Firtlei le rutreuh in khua a sa lo.
23. Zudin sa-ei a hmang lo.
24. Ritnak si-ai a tongtham lo.
25. Khualtlung mileng a daw i an inn chung ah mileng le khual an i nuam.
26. Anupi le chungkhar zong a dawt hna i, nupi le chungkhar nih an i bochan.
27. Mipi caah thazaang chuah a huam in khuami caah a thahnemmi asi.
28. Amit hmai apanh i, a ka a pau.
29. Anupi le fale cungah zumh awk tlak tein a nung zungzal.
30. Intuar khawhnak a ngei i, hmual a ing.
31. Harnak a ton tikah a uai tlek bal lo i nupi fate nih an i hngatchan.
32. A tuahmi kip ah lungsaunak le thinfualnak in rian atuan i a tlam a tling.
33. A thin a tawi lo i tlabulbal in khua a sa lo.
34. Mi he sikcak le vuakden a hmang lo in a nunnak ah daihnak in a khat.
35. Nupi mak le thawl a hmang lo.
36. Ngaihthiamnak thinlung a ngei i mi a ngaithiam kho.
37. Mi lehrul cham a hmang lo.
39. Zei a tuahnak hmanh ah "dinfelnak" a tanh.
40. Daihnak le remnak tuah a duh i mikar ah remnak aser.
41. A zertiang lo i thil ding a tanh.
42. Mi tihzah le upat a thiam.
43. Lungput tha a ngei i, midang nakin ka tha deuh tiah aa ruat lo.
44. Uanthlarnak le uahnak thinlung a ngei lo.
45. Mi zeirellonak lungput a ngei lo i, minung ruang tein a hmu thiam.
46. Thlachiat a ruat i midang duhnak hmuh zia a thiam.
47. Tuaktan le kawlhawl ahuam.
48. Dirhmun fek tein a ngei i a nupi le fale caah himnak lungpi asi.
49. Pathian a thei i biaknak ah aa zuam.
50. "Akhan a thei" i a lam thluan a tluang.
Hi hna hi "Va Tha" nih aa ngeihmi hna lungput, nunzia le sining an si. Hi bantuk va ngeih cu a nuam tuk ding le a tha tuk ding asi. Hi bantuk va a ngeimi hna caahcun, an innchungkhar cu, vawleicung vancungkhua fate asi ko. Sihmanhsehlaw, hihi va philh hlah. "Hi bantuk va hmuh hi cu a fawi lo."
Hi bantuk va ngeih cu a tha tuk ding le asunglawi tuk ding asi. Asinain hi bantuk va na ngeih lo zongah na tha va chia hlah. Zeicatiah "Na ngeihmi va te kha na caah asunglawi bik asi ko." Amah tang khan va dor law, va hmaizah law nan innchungkhar cu "chungkhar nuam" asi zungzal ve ko lai.
"Va le nih nan nupi le cu nan pum nan i dawt bantuk in, nan dawt hna lai i, nupi le nih nan va le cu nan hmaizah hna lai" (Eph. 5:33)
Cu chung in innchungkhar i "Va Tha" kong hi tial ka duh. "Va" tiah ka hman duhmi biafang hi Mirang holh in "Husband" ti khi asi ko. Fale caahcun "Father" tinak asi.
Bible ah "Va Tha" hna hmuh ding tampi an um. Abraham, Isaac, Jacob, Joseph, Moses, Joshua tibantuk hna an si. Abraham cu "Zumhnak Pa" ti tiang in timi asi. Isaac cu "A pa vision phurtu" asi. Jacob cu Israel phun dirhtu asi. Moses cu vawleicung hruaitu lian nganbik asi. Joshua cu mi note asi nain miphun a hruai bu in "a innchungkhar dihlak Bawipa hnuzultu ah a sermi asi." An thatnak le sining aa dang cio. Hi acunglei "Va Tha" hna hi, riantuan an zuam i, anupi le fa le nih hgnatchanmi asi.
\Va tha hna cu hitin cerhthlawk lak zongah rian an tuan
Vawlei cung ah 'Va Tha" minthang tampi an um. Cu hna kong kan tial cawk lai lo. Mi pakhat te kong tial ka duh. Amahcu Kawlram General sangbik a rak simi Boyoke Aung San a si. Amah cu Ralbawizik asipin ah Kawlram naingaizi hruaitu "pa" asi. Hmailei ah President/Prime Minister tuan te ding khi a si ko.
Aung San hna hi an rak fim tuk. An fim tikah innchungkhar ah "Va Tha" taktak an si. Nupi fate cungah tuang an khong lo. Aung San Museum kan zoh lio ah Aung San nih a nupi Daw Khin Kyi sin a tialmi ca nih Aung San hi a nupi caah, zeitluk va tha dah an si timi alanghter. Cu ca te ahcun hi tin aa tial:
"Pe-poh neh nan-pya sih in htra-min sa chin de"
Asullam cu"Behrumthu le nanpya a um ahcun rawl ei ka duh ko" ti asi. Hi ca he hi, Aung San a rawl a tam i chunchaw ei a duhnak ca te kha, a library in a tial i, a PA nih an nu Daw Khin Kyi sin ah a rak pekmi asi. Hi ca te nih Aung San hi zei bantuk "va le pa" dah asi timi innchungkhar a nunzia taktak kha alanghter.
Mi tampi cu "meh le buh" a thawt lo tik ah nupi fate sin ah kan ing a puang. Kan thin a hung i kan zai. Nupi fate kan sik hna. "Ziah rawl na chumh lo? Na meh chumhmi a thaw lo?" ti in a phunphun in zai kan hmang.
Hi lio ah Aung San inn ah hin, voksa, cawsa, arsa, ngasa, arti, anhringso le eidin aphunphun a tor in a tor ko lai. Asinain a hlammi chuncaw te hi, Kawlram ah a man aa dengbik, sifak santlai lo taktak eimi tirawl, azeibantuk paoh nih eidin khawhmi tirawl te asi.
Cu lungput nih alanghtermi cu "Aung San hi, General hmanh si ko sehlaw, a nunnak ah uanthlarnak ngei bak lo i toidornak lungput tu in a nunnak a khat" timi hmuh khawh asi. Va Tha hna cu nupi fale cungah tuang an khawng lo. An i hrocer lo. An i toidor i, niam tein an nung. Nupi fate ngaih a chiattertu le lungthin khing a rihtertu an si an si bal lo. Hihi "Va Tha" hna thinlung ah hmuh khawhmi ziaza pakhat asi.
Vawlei tuanbia, minung sining le nifatin kan pawngkam minung nunning zoh tikah, "Va Tha" hna lungput le sining kha, a tanglei bantuk in kan hmuh khawh. Cu sining le lungput hna cu:
1. A zumhnak a thawng i harnak a ton tikah a tlu zau lo.
2. Anupi fate a daw i an zawn a ruat zungzal hna.
3. Innchungkhar pawcawmnakah riantuan a huam.
4. A thathu lo.
5. Mi tlorhciar le miphunzai asi lo.
6. Mi biaduh le hmursaumi asi lo i mi he bia aa chal bal lo.
7. A nupi a fale zawn a ruat i, nupi fate caah tem-innak in a huam.
8. A nupi le fale caah a kaa chung rawl a chuah khomi asi.
9. Tihnak a ngeih hmanh ah raltha tein thil a tuah ngam.
10. Mah zawn lawng aa ruatmi asi lo. Midang zawn a ruat.
11. Lungsau thinfualnak a ngei i a lung a tawi lo.
12. Anunnak ah sullam ngeite le nun zia dawh tein a nung.
13. Nupi fate vuakden le hrocer a hmang lo.
14. Nupi fate sinah aw nem in a um i awkahrang a hmang lo.
15. Biachin holh chia le chiatserhnak bia chim zong ahmang lo.
16. Chunmang manh a huam i vision a ngeimi asi.
16. Semrel tein khua a sa i khuakhing a khak.
17. Hmailei ca a ruat i timhlamhnak tha tein a ngei.
18. Innchungkhar tha tein azohkhenh i a cawm khomi asi.
19. Nupi fate cungah huatnak thinlung a ngei bal lo.
20. Innpa he huatral le tazacuai a hmang lo.
21. Lih a chim lo i biatak tu kha a tanh.
22. Firtlei le rutreuh in khua a sa lo.
23. Zudin sa-ei a hmang lo.
24. Ritnak si-ai a tongtham lo.
25. Khualtlung mileng a daw i an inn chung ah mileng le khual an i nuam.
26. Anupi le chungkhar zong a dawt hna i, nupi le chungkhar nih an i bochan.
27. Mipi caah thazaang chuah a huam in khuami caah a thahnemmi asi.
28. Amit hmai apanh i, a ka a pau.
29. Anupi le fale cungah zumh awk tlak tein a nung zungzal.
30. Intuar khawhnak a ngei i, hmual a ing.
31. Harnak a ton tikah a uai tlek bal lo i nupi fate nih an i hngatchan.
32. A tuahmi kip ah lungsaunak le thinfualnak in rian atuan i a tlam a tling.
33. A thin a tawi lo i tlabulbal in khua a sa lo.
34. Mi he sikcak le vuakden a hmang lo in a nunnak ah daihnak in a khat.
35. Nupi mak le thawl a hmang lo.
36. Ngaihthiamnak thinlung a ngei i mi a ngaithiam kho.
37. Mi lehrul cham a hmang lo.
39. Zei a tuahnak hmanh ah "dinfelnak" a tanh.
40. Daihnak le remnak tuah a duh i mikar ah remnak aser.
41. A zertiang lo i thil ding a tanh.
42. Mi tihzah le upat a thiam.
43. Lungput tha a ngei i, midang nakin ka tha deuh tiah aa ruat lo.
44. Uanthlarnak le uahnak thinlung a ngei lo.
45. Mi zeirellonak lungput a ngei lo i, minung ruang tein a hmu thiam.
46. Thlachiat a ruat i midang duhnak hmuh zia a thiam.
47. Tuaktan le kawlhawl ahuam.
48. Dirhmun fek tein a ngei i a nupi le fale caah himnak lungpi asi.
49. Pathian a thei i biaknak ah aa zuam.
50. "Akhan a thei" i a lam thluan a tluang.
Hi hna hi "Va Tha" nih aa ngeihmi hna lungput, nunzia le sining an si. Hi bantuk va ngeih cu a nuam tuk ding le a tha tuk ding asi. Hi bantuk va a ngeimi hna caahcun, an innchungkhar cu, vawleicung vancungkhua fate asi ko. Sihmanhsehlaw, hihi va philh hlah. "Hi bantuk va hmuh hi cu a fawi lo."
Hi bantuk va ngeih cu a tha tuk ding le asunglawi tuk ding asi. Asinain hi bantuk va na ngeih lo zongah na tha va chia hlah. Zeicatiah "Na ngeihmi va te kha na caah asunglawi bik asi ko." Amah tang khan va dor law, va hmaizah law nan innchungkhar cu "chungkhar nuam" asi zungzal ve ko lai.
"Va le nih nan nupi le cu nan pum nan i dawt bantuk in, nan dawt hna lai i, nupi le nih nan va le cu nan hmaizah hna lai" (Eph. 5:33)
Tuesday, June 9, 2015
Israel Nih Nuclear Bomb A Ngei Maw?
Israel hi Arab ram karlakte ah aa tenmi ram fate asi. An tuanbia zoh tikah Arab ram he voi (5) fak ngaingai in ral an i tu cang. An i tuk kum hna cu 1948-49; 1956; 1967; 1973-74 le 1982 an si. Minung tampi an thi; innlo le khuaram tam tuk aa rawk. An i tuk zat in Israel nih a tei hna i ram a kauh chin lengmang. Cucu thil khuaruahhar pakhat cu asi.
Arab ram hna caah Israel ram a ummi hi thil pawi taktak asi. Arab ram pawl zong khi Israel caah tihnung taktakmi sahrang bantuk an si ve. Zeitik paoh ah Israel khi dolh an duh; dolh kho an si ahcun dolh khi an duh zungzal ko. Atanglei map hi zoh u law, Israel ram dirhmun hi zeitluk in dah tih a nun timi a fiang ko lai. A senak te khi Israel ram asi i, a hringmi vialte hi Muslim ram an si.Acheu cu Israel he aa hua taktakmi Arab ram an si. Israel a huami le i rawk seh ti a duhmi Arab ram le Muslim ram lawngte an si. Ahleice in Saddam Hussein chan ahcun Israel hloh hi a rak duh bak. Atu nuclear hriamnam ngeih aa zuam tiah an lunghrinhmi Iran zong nih Israel cu "world map" in hloh ding ti tiang in an ti.
Hi ti asi caah Israel cu hriamnam a that le a cah hrimhrim lawng ah a himbawm kho ding asi. Cucaah Israel nih amah le mah aa runvennak ding caah a herhbikmi hriamnam cu nuclear hriamnam an si.
Israel le Arab ram pawl map
Israel khi a ral tihnung bik Arab ram hna nih an kulh peng caah, a dirhmun khi tihnung le thinphang peng asi. A ton ciami tuanbia zong van ruah tikah, amah le mah aa runven khawh lo ahcun Israel cu a lo chawm ding le hi vawlei map in a lo dingmi ram asi ko. Cucaah Israel cu him bawm tein a um khawhnak ding caah, ralkap le ralkap hriamnam leiah a cah le san a herh hringhran.
Cun Pathian thimmi miphun an si bantuk in, an fim i scientist sangsang an ngei. Zeitluk in dah an fim tiahcun, an sermi hriamnam nih alanghter. An scientist nih an sermi Iron Dome timi rocket le bomzuangmi hna kapthla khotu meithal zong an ngei i, America nih an ngeihmi nakin a tha deuh i a khen khawh deuh ti asi. Nai i Gaza in Palestian Hamas ralkap pawl nih an rak kahnak rocket kuan zong, Iron Dome in tampi an kapthlak khawh. Hezabolah pawl zong hi rocket tam taktak angeimi an si i, Israel i vennak ding caahcun hi Iron Dome hi an i bochan bikmi hriamnam pakhat asi.
Palestinian roket Iron Dome in an kah lio
Cucaah Israel nih khin American cozah le Europe cozah nganngan hna sin in hriamnam thatha a cawk hna. Vawleicung raltuknak vanlawng thabik hi a ngeih ve hna. Cu lawng hmanh siloin atom bomb hmanh a ngeih lai tiah ruah asi.Cucaah Israel hi nuclear hriamnam ngeih ding hi a rak i timhnak asau ngai cang ti asi. Cucu a ngeih khawh ahcun an ram a himnak ding caah a biapi tukmi thil asi.
Cucaah 1948 i independence a van hmuh cangka 1950s hnu deuh vak in nuclear hriamnam lei hi Israel nih an rak tuaktan cang ti asi. Negev ramcar ah a ummi Dimona timi ah hin 24 mikawatt asimi nuclear reactor hi an ngei ko ti asi. Nihin ni ah hin Israel hi nuclear hriamnam ngeimi ram 6 nak asi cang tiah an ruah. 1966 ah bomb a rak siam cang tiah an lungrumh.
Dimona Nuclear power plant
1980s ah Saddam Hussein nih nuclear hriamnam ser a rak timh.Cucu Israel nunnak caah tih a nun tuk caah, Iraq nuclear sehzung cu Israel nih bomb an thlak i an rak hrawh dih. Cu lio ah Israel nih EU sinah in atom bomh hmanh ser khawhnak ding, "unranium" lung an rak cawk. French nih Israel ah kuat ding hi, tuanvo a rak lak.
Sihmanhsehlaw, Israel nih Saddam Hussein nuclear power sehzungpi a hrawh ruangah French cozah an thin a hung i, an rak kua duh lo. Cu Israel cawk ciami cu ramdang tu ah kuat an rak timh. Cucaah Israel nih thohhlanzi nu an rak thlah i, cu "uranium" phurtu tilawng cu rili cung a kal lioah, Israel thohhlanzi le commando nih an rak tlaih i Israel ah an zampi. Uranium lung vialte cu Israel ah an luhpi dih. Tilawng zong an kirter ti lo ti asi.
Israel nih hin cu uranium lung hmang in nuclear hriamnam hi a ngei ko lai tiah an ruah. An mah Israel scientist zong nih nih Israel nih nuclear bomb a ngeih ko tiah a rak ti bal. September 22, 1979 ah South Africa scientist he bawm in nuclear testnak zong an rak tuah bal cang ti asi.
1986 ah Dimona i kum 9 riantuan cangmi Mordechai Vanunu zong nih, Israel nih nuclear bomb ser an timhnak program le thermo nuclear bomb ser ding in pungsan an ngeihmi vialte zong Sunday Times ah hmanthlak he a rak phuan dih. Vanunu chimmi bia nih, Israel hi thermo nuclear bomb ser khawhnak fimnak le thawnnak an ngei cang ti a langhter. Israel nih 150 Kilowatt nuclear reactor a ngeihmi le kum khat ah plotonium Kg 40 a chuah khawh tiah an ti i, cu ning in tuak tikah Israel nih hin nuclear bomb hi 75-400 karlak hi a ngeih cang lai tiah an lungrumh. Mi tambik ruahnak ahcun Israel nih hin atom bomb atlawmbik 200 hrawng cu a ngeih lai tiah lungrumh asi.
UNO zong nih Middle East hi nuclear hriamnam umlo ding in kan i zuam lai tiah an ti. Israel nuclear power program zong UNO nih a bia caih ding in an ti tawn nain, US nih a veto lengmang caah UNO Nuclear lei zohkhenhtu zong zeihmanh an tuah kho lo. Cuticun Israel cu zeitin an ti kho lo nain, nuclear reactor siam aa timmi Iran cu heh tiah an khamnak zong asi.
Asinain Israel nih hin nuclear hriamnam hi kan ngei ti zong a chim bal lo. Kan test ti zong a chim bal lo. Ser kan i tim, ser khawhnak thazaang kan ngei ti zong a chim bal lo. Cucaah Israel nih nuclear hriamnak hi a ngei taktak maw? Ngei taktak lo ti zong theih asi lo bantuk in, zeizat set dah a ngeih? A ngei lo zong asi sual maw timi hi theih khawh asi fawn lo.
Cucaah Israel cozah nih nuclear bomb cu zat kha zat a ngeih tiah phungchimtu cheukhat nih an chimmi hi adikmi asi lo. Zeicatiah a ngeih le ngeih lo amah nih a chim bal lo caah le an ngeih taktak le ngeih taktak lo zong fiang tein theih khawh asi lo caah asi.
Columbus ah thawngtha chimtu pakhat nih aa thawh i, "Israel nih atom bomb 200 a ngeih. Vawlei vialte man dih a tuah khawh cang" tiah thihphaihnak bia rak chim lengmang. Asinain cu a chim lio ah, "A ngeih le ngeih lo hi a hohmanh nih an thei lo" timi hi a rak fianlo caah asi. A caan ahcun Pathian kan tanh tuk nakah lihchim sual zong a rak fawite. Theih setsai lo mi zong, minung an thin phang hna sehlaw Pathian leiah i mer hna seh timi duhsaknak lungput he, lih hna hi kan chim theu tawn. A hngal lo mi caahcun apawi lo nain a hngalmi caah a pawi ngaimi phungchim asi.
Keimah lungput tu ahcun Israel hi cu an fimzer tuk i, nuclear bomb hi an ngei ko cang lai tiah ka ruah. Zeicatiah atom bomb a rak ser hmasattu American sceintist pawl zong cu Judahmi an si ko hna. Hi fimnak hi Israel nih an ngeih i, thilri zong an ngeih fawn. An pawngkam hna ram sining ruah ah ngeih zong an herh fawn.
Cu lawnglawng ah Israel hi a himbawm ding le hnangam ding an si caah, an ngeih ko lai tiah ruahnak ka ngei. America he zong hawikawm tha tuk an si caah nuclear bomh taktak an pek hna lo hmanh ah, an fimnak le tuah ningcang cu a thli te zong in an bawmh khawh men ko hna. Cu ruang zong ahcun maw asi? Israel nuclear hriamnam kong UNO nih an caih fate, USA nih veto power a hman i an biatung a thah piak lengmang hna zong asi kho men ko.
Arab ram hna caah Israel ram a ummi hi thil pawi taktak asi. Arab ram pawl zong khi Israel caah tihnung taktakmi sahrang bantuk an si ve. Zeitik paoh ah Israel khi dolh an duh; dolh kho an si ahcun dolh khi an duh zungzal ko. Atanglei map hi zoh u law, Israel ram dirhmun hi zeitluk in dah tih a nun timi a fiang ko lai. A senak te khi Israel ram asi i, a hringmi vialte hi Muslim ram an si.Acheu cu Israel he aa hua taktakmi Arab ram an si. Israel a huami le i rawk seh ti a duhmi Arab ram le Muslim ram lawngte an si. Ahleice in Saddam Hussein chan ahcun Israel hloh hi a rak duh bak. Atu nuclear hriamnam ngeih aa zuam tiah an lunghrinhmi Iran zong nih Israel cu "world map" in hloh ding ti tiang in an ti.
Hi ti asi caah Israel cu hriamnam a that le a cah hrimhrim lawng ah a himbawm kho ding asi. Cucaah Israel nih amah le mah aa runvennak ding caah a herhbikmi hriamnam cu nuclear hriamnam an si.
Israel le Arab ram pawl map
Israel khi a ral tihnung bik Arab ram hna nih an kulh peng caah, a dirhmun khi tihnung le thinphang peng asi. A ton ciami tuanbia zong van ruah tikah, amah le mah aa runven khawh lo ahcun Israel cu a lo chawm ding le hi vawlei map in a lo dingmi ram asi ko. Cucaah Israel cu him bawm tein a um khawhnak ding caah, ralkap le ralkap hriamnam leiah a cah le san a herh hringhran.
Cun Pathian thimmi miphun an si bantuk in, an fim i scientist sangsang an ngei. Zeitluk in dah an fim tiahcun, an sermi hriamnam nih alanghter. An scientist nih an sermi Iron Dome timi rocket le bomzuangmi hna kapthla khotu meithal zong an ngei i, America nih an ngeihmi nakin a tha deuh i a khen khawh deuh ti asi. Nai i Gaza in Palestian Hamas ralkap pawl nih an rak kahnak rocket kuan zong, Iron Dome in tampi an kapthlak khawh. Hezabolah pawl zong hi rocket tam taktak angeimi an si i, Israel i vennak ding caahcun hi Iron Dome hi an i bochan bikmi hriamnam pakhat asi.
Palestinian roket Iron Dome in an kah lio
Cucaah Israel nih khin American cozah le Europe cozah nganngan hna sin in hriamnam thatha a cawk hna. Vawleicung raltuknak vanlawng thabik hi a ngeih ve hna. Cu lawng hmanh siloin atom bomb hmanh a ngeih lai tiah ruah asi.Cucaah Israel hi nuclear hriamnam ngeih ding hi a rak i timhnak asau ngai cang ti asi. Cucu a ngeih khawh ahcun an ram a himnak ding caah a biapi tukmi thil asi.
Cucaah 1948 i independence a van hmuh cangka 1950s hnu deuh vak in nuclear hriamnam lei hi Israel nih an rak tuaktan cang ti asi. Negev ramcar ah a ummi Dimona timi ah hin 24 mikawatt asimi nuclear reactor hi an ngei ko ti asi. Nihin ni ah hin Israel hi nuclear hriamnam ngeimi ram 6 nak asi cang tiah an ruah. 1966 ah bomb a rak siam cang tiah an lungrumh.
Dimona Nuclear power plant
1980s ah Saddam Hussein nih nuclear hriamnam ser a rak timh.Cucu Israel nunnak caah tih a nun tuk caah, Iraq nuclear sehzung cu Israel nih bomb an thlak i an rak hrawh dih. Cu lio ah Israel nih EU sinah in atom bomh hmanh ser khawhnak ding, "unranium" lung an rak cawk. French nih Israel ah kuat ding hi, tuanvo a rak lak.
Sihmanhsehlaw, Israel nih Saddam Hussein nuclear power sehzungpi a hrawh ruangah French cozah an thin a hung i, an rak kua duh lo. Cu Israel cawk ciami cu ramdang tu ah kuat an rak timh. Cucaah Israel nih thohhlanzi nu an rak thlah i, cu "uranium" phurtu tilawng cu rili cung a kal lioah, Israel thohhlanzi le commando nih an rak tlaih i Israel ah an zampi. Uranium lung vialte cu Israel ah an luhpi dih. Tilawng zong an kirter ti lo ti asi.
Israel nih hin cu uranium lung hmang in nuclear hriamnam hi a ngei ko lai tiah an ruah. An mah Israel scientist zong nih nih Israel nih nuclear bomb a ngeih ko tiah a rak ti bal. September 22, 1979 ah South Africa scientist he bawm in nuclear testnak zong an rak tuah bal cang ti asi.
1986 ah Dimona i kum 9 riantuan cangmi Mordechai Vanunu zong nih, Israel nih nuclear bomb ser an timhnak program le thermo nuclear bomb ser ding in pungsan an ngeihmi vialte zong Sunday Times ah hmanthlak he a rak phuan dih. Vanunu chimmi bia nih, Israel hi thermo nuclear bomb ser khawhnak fimnak le thawnnak an ngei cang ti a langhter. Israel nih 150 Kilowatt nuclear reactor a ngeihmi le kum khat ah plotonium Kg 40 a chuah khawh tiah an ti i, cu ning in tuak tikah Israel nih hin nuclear bomb hi 75-400 karlak hi a ngeih cang lai tiah an lungrumh. Mi tambik ruahnak ahcun Israel nih hin atom bomb atlawmbik 200 hrawng cu a ngeih lai tiah lungrumh asi.
UNO zong nih Middle East hi nuclear hriamnam umlo ding in kan i zuam lai tiah an ti. Israel nuclear power program zong UNO nih a bia caih ding in an ti tawn nain, US nih a veto lengmang caah UNO Nuclear lei zohkhenhtu zong zeihmanh an tuah kho lo. Cuticun Israel cu zeitin an ti kho lo nain, nuclear reactor siam aa timmi Iran cu heh tiah an khamnak zong asi.
Asinain Israel nih hin nuclear hriamnam hi kan ngei ti zong a chim bal lo. Kan test ti zong a chim bal lo. Ser kan i tim, ser khawhnak thazaang kan ngei ti zong a chim bal lo. Cucaah Israel nih nuclear hriamnak hi a ngei taktak maw? Ngei taktak lo ti zong theih asi lo bantuk in, zeizat set dah a ngeih? A ngei lo zong asi sual maw timi hi theih khawh asi fawn lo.
Cucaah Israel cozah nih nuclear bomb cu zat kha zat a ngeih tiah phungchimtu cheukhat nih an chimmi hi adikmi asi lo. Zeicatiah a ngeih le ngeih lo amah nih a chim bal lo caah le an ngeih taktak le ngeih taktak lo zong fiang tein theih khawh asi lo caah asi.
Columbus ah thawngtha chimtu pakhat nih aa thawh i, "Israel nih atom bomb 200 a ngeih. Vawlei vialte man dih a tuah khawh cang" tiah thihphaihnak bia rak chim lengmang. Asinain cu a chim lio ah, "A ngeih le ngeih lo hi a hohmanh nih an thei lo" timi hi a rak fianlo caah asi. A caan ahcun Pathian kan tanh tuk nakah lihchim sual zong a rak fawite. Theih setsai lo mi zong, minung an thin phang hna sehlaw Pathian leiah i mer hna seh timi duhsaknak lungput he, lih hna hi kan chim theu tawn. A hngal lo mi caahcun apawi lo nain a hngalmi caah a pawi ngaimi phungchim asi.
Keimah lungput tu ahcun Israel hi cu an fimzer tuk i, nuclear bomb hi an ngei ko cang lai tiah ka ruah. Zeicatiah atom bomb a rak ser hmasattu American sceintist pawl zong cu Judahmi an si ko hna. Hi fimnak hi Israel nih an ngeih i, thilri zong an ngeih fawn. An pawngkam hna ram sining ruah ah ngeih zong an herh fawn.
Cu lawnglawng ah Israel hi a himbawm ding le hnangam ding an si caah, an ngeih ko lai tiah ruahnak ka ngei. America he zong hawikawm tha tuk an si caah nuclear bomh taktak an pek hna lo hmanh ah, an fimnak le tuah ningcang cu a thli te zong in an bawmh khawh men ko hna. Cu ruang zong ahcun maw asi? Israel nuclear hriamnam kong UNO nih an caih fate, USA nih veto power a hman i an biatung a thah piak lengmang hna zong asi kho men ko.
TA (Travel Allowance) Sullam
TA hi sipuazi company, cozah riantuan le Krihfabu zong nih an ngeih tawnmi thil pakhat asi. Krihfabu ah hihi zeitindah an rak tuah timi tlawmte in zoh u sih. TA timi cu Mirang ca in hitin an fianter:
"The costs associated with travelling for the purpose of conducting business-related activities. Travel expenses can generally be deducted by employess as non-reimbursed travel expenses that are incurred while travelling away from home specifically for business purpose, such as for a conference or meeting."
Hi cabia hi a tawinak in kan leh ahcun:
(1) Business he aa pehtlaimi khual tlawnnak i a dihmi tangka asi.
(2) Khualtlawn lion ah a dihmi tangka, cham than ti lo ding in employee nih a hmuu dingmi asi.
(3) Conference le meeting tibantuk business he pehtlai in khual tlawnmi caah pekmi asi.
Hi bantuk TA tuahnak hi, Nitlaklei ram ahcun an hmannak kum tam tuk asi cang. Lairam zongah hihi Missionary hna chan in hman hram an rak thawk ve.
Lairam ah Krihfa kan tuanbia aa thawknak hi 1899 in asi i, Krihfa sinak kan i thawknak cu 1908 in asi. Kum 107 asi cang. Hi chungah missionary pawl hi an thil ti ning ruah lengmang ah a rak felfai tuk. Laimi cu ca an rak thiam lo. Chimh ding an rak har ko. Sihmanhsehlaw, Krihfa an sika tein thil hi a ningcang tein an kalpi i, USA bantuk dengmang in thil hi an rak huai ko hna.
Lairam cu USA bantuk in a thangchomi ram a rak si lo ca tu ah azapite USA bantuk ti awk atha lo nain Lairam sining he aa tlak ning tein sullam ngei te (Systematic) tein thil an rak tuah. Lai ca in an thawk; bible cangkhat hnih te an leh; cun Laica an thanchoter; sianginn an thawk, sikhan an thawk, Sunday school an thawk.
Hruainaklei ah area an then. Associatian dirhmun an van tuah. Civui tuahning le meeting tuahning an cawnpiak hna. Tlang, area, associatin tibantuk mah le Krihfabu leng i Krihfabu business paohpaoh ah, Krihfabu aiawh in kalmi conference, civui le meeting kal tikah, Travel Allowance tuah ningcang tiang in sullam ngeite in thil hi hruaitu hmasa hna nih an rak kalter. Krihfabu aiawh in conference le meeting kalmi hna cu, pastor asi zongah, Krihfaupa, nu-upa an si zong ah TA te cu an rak tuah piak tawn hna. Cu thilte cu chimtlak te asi lo hmanh ah, an rak tuah piak hna i ningcang tein thil an rak kalter. Riantuantu ca zong ah tlawmte bawmtu arak si.
Methodist Krihfabu tibantuk cenralization in aa hruaimi hna cu pastor khual a tlawn tikah kuli an hlan ahcun, kuli phurtu nihlawh cu central lei nih tuaktan i pek piak asi.
Micheukhat nih cun "Full-Time" tuanmi hna cu conference le meeting tibantuk kal tikah TA pek ding asilo ti a um theu tawn. Cucu Krihfabu le company nih policy aa suaimi asi ahcun a palh ti khawh asi lem lo. An policy asi caah. TA a tuah lomi church le buu zong tampi an um ve ko lai. Cucu an mah nawl thiamthiam asi. TA an tuah lomi company le Krihfabu ahcun mah tein 100% i rin ahau.
Tu chan, Krihfabu le Company tampi nih cun TA asiloah DA (Daily Allowance) an ngei. Zeicatiah khual tlawn tikah ahcun inn um he aa lo ti lo. Tangka a hlei in dihnak a tam deuh ngai cang. Eidin, ihzaunak, umkalnak le chim awk a tha lo mi a dihmi a tam tuk aa chap cang. Hihi a hlei in a dihmi an si. Pastor a rian maw, Full Time a rian leng in kemhmi rian kha an si. Mah khua chung meeting le conference hna asi ahcun a pawi lo. Khual tlawn asi hnu ahcun, a hmuh tawnmi lahkhah chung in hman peng ahcun asi kho ti lo. Cucaah a dihmi a zapite cover lo hmanh ah, zeimawzat te tal cover nak caah TA tuah piak asi. Hi TA ah hin full time employee zong nih hmuh khawh asi i, volunteer kalmi zong nih hmuh ding khi asi.
TA kong ah tam deuh fian khawhnak ding caah, hi capar hi ka tialnak asi.
"The costs associated with travelling for the purpose of conducting business-related activities. Travel expenses can generally be deducted by employess as non-reimbursed travel expenses that are incurred while travelling away from home specifically for business purpose, such as for a conference or meeting."
Hi cabia hi a tawinak in kan leh ahcun:
(1) Business he aa pehtlaimi khual tlawnnak i a dihmi tangka asi.
(2) Khualtlawn lion ah a dihmi tangka, cham than ti lo ding in employee nih a hmuu dingmi asi.
(3) Conference le meeting tibantuk business he pehtlai in khual tlawnmi caah pekmi asi.
Hi bantuk TA tuahnak hi, Nitlaklei ram ahcun an hmannak kum tam tuk asi cang. Lairam zongah hihi Missionary hna chan in hman hram an rak thawk ve.
Lairam ah Krihfa kan tuanbia aa thawknak hi 1899 in asi i, Krihfa sinak kan i thawknak cu 1908 in asi. Kum 107 asi cang. Hi chungah missionary pawl hi an thil ti ning ruah lengmang ah a rak felfai tuk. Laimi cu ca an rak thiam lo. Chimh ding an rak har ko. Sihmanhsehlaw, Krihfa an sika tein thil hi a ningcang tein an kalpi i, USA bantuk dengmang in thil hi an rak huai ko hna.
Lairam cu USA bantuk in a thangchomi ram a rak si lo ca tu ah azapite USA bantuk ti awk atha lo nain Lairam sining he aa tlak ning tein sullam ngei te (Systematic) tein thil an rak tuah. Lai ca in an thawk; bible cangkhat hnih te an leh; cun Laica an thanchoter; sianginn an thawk, sikhan an thawk, Sunday school an thawk.
Hruainaklei ah area an then. Associatian dirhmun an van tuah. Civui tuahning le meeting tuahning an cawnpiak hna. Tlang, area, associatin tibantuk mah le Krihfabu leng i Krihfabu business paohpaoh ah, Krihfabu aiawh in kalmi conference, civui le meeting kal tikah, Travel Allowance tuah ningcang tiang in sullam ngeite in thil hi hruaitu hmasa hna nih an rak kalter. Krihfabu aiawh in conference le meeting kalmi hna cu, pastor asi zongah, Krihfaupa, nu-upa an si zong ah TA te cu an rak tuah piak tawn hna. Cu thilte cu chimtlak te asi lo hmanh ah, an rak tuah piak hna i ningcang tein thil an rak kalter. Riantuantu ca zong ah tlawmte bawmtu arak si.
Methodist Krihfabu tibantuk cenralization in aa hruaimi hna cu pastor khual a tlawn tikah kuli an hlan ahcun, kuli phurtu nihlawh cu central lei nih tuaktan i pek piak asi.
Micheukhat nih cun "Full-Time" tuanmi hna cu conference le meeting tibantuk kal tikah TA pek ding asilo ti a um theu tawn. Cucu Krihfabu le company nih policy aa suaimi asi ahcun a palh ti khawh asi lem lo. An policy asi caah. TA a tuah lomi church le buu zong tampi an um ve ko lai. Cucu an mah nawl thiamthiam asi. TA an tuah lomi company le Krihfabu ahcun mah tein 100% i rin ahau.
Tu chan, Krihfabu le Company tampi nih cun TA asiloah DA (Daily Allowance) an ngei. Zeicatiah khual tlawn tikah ahcun inn um he aa lo ti lo. Tangka a hlei in dihnak a tam deuh ngai cang. Eidin, ihzaunak, umkalnak le chim awk a tha lo mi a dihmi a tam tuk aa chap cang. Hihi a hlei in a dihmi an si. Pastor a rian maw, Full Time a rian leng in kemhmi rian kha an si. Mah khua chung meeting le conference hna asi ahcun a pawi lo. Khual tlawn asi hnu ahcun, a hmuh tawnmi lahkhah chung in hman peng ahcun asi kho ti lo. Cucaah a dihmi a zapite cover lo hmanh ah, zeimawzat te tal cover nak caah TA tuah piak asi. Hi TA ah hin full time employee zong nih hmuh khawh asi i, volunteer kalmi zong nih hmuh ding khi asi.
TA kong ah tam deuh fian khawhnak ding caah, hi capar hi ka tialnak asi.
Thursday, June 4, 2015
"Nupi Tha"
Nupi tha timi cu chimhau lo in theih viar asi. "A tha mi nupi" tinak asi ko.
Bible ah "Nupi tha" thangthat tlak asinak cu Phungthlukbia ah fiang tein kan hmuh (Phung 31:10-31). Solomon nih a chimmi asi. Nupi le nuchun 1,000 tluk a ngeimi asi caah, nupi chia le tha kong cu a thei tukmi asi. Solomon cu vawleicung mifim bik tiah rak timi asi. A chimmhi an mah le chan thil sining hawih in a chimmi asi. Tu chan sining he aa tlaklomi zong aum kho. Zeicatiah "chanthar ahcun seh nih puan a tah cang i, tuhmul le khumla in puan hna an tek theng ti lo caah asi." Cun chanthar nupi hna nih "An mah tein laa hna an kher ti lo. La hmangthia puan hna an tak ti lo." Thiam hna an tah ti lo caah, nupi chia an si ti awk a tha hlei lo.
Cucaah Solomon nih nupi tha nih a tuahmi rian a chimmi lak ah, America ti bantuk hna ahcun aa tlak ti lo mi rian zong aum ve ko. Asinain Solomon nih a chim nupi tha ziakha pakat lak ah, nupi tha cu "riantuan huammi" asi ti kha alanghtert. Mi tuanmi asi tinak asi.
Nupi tha pawl cu Kawlram ah hitin rian an tuan
Nupi tha kong chim fate hi Bible cang hi cherhchan lo awk a tha lo. Zeicatiah hi bible cang nih hin, an chan lio i nupi tha nih a ngeihmi lungput, ziaza, an riantuan ning le kawlhawl ning kha tling ngai in a tial caah asi. Bible cang vialte lakah hika bible ah nupi tha kong a tling bik fawn.
Nupi tha timi bia kan hman cangka in ruah chih a haumi cu, "nupi chia" timi kong asi. Nupi tha sining kan chim tikah, nupi chia nih cun nupi tha sining he aa ralkah in a nung peng tinak asi. Nupi tha sining a ngeilomi paoh cu nupi chia chungah a lut colh ko.
Solomon phungthluk bantuk in kan Laimi zong nih nupi tha thangthatnak bia hi tampi kan ngei ve ko. Tahchunhnak ah, "Nupi tha nih rual zapum, nupi chia nih rual then" tiah phungthluk kanngei. Nupi tha nih cun sahlawh cingla a pumh hna i nupi chia nih cun sahlawh cingla a then hna" ti kha a chim duhmi asi.
Hi Lai phungthluk hi ruah ahaumi aum. Rualchan kongah zeicadah pa kong a chim hnga lo? Pa an biapi lo maw? ti khi ruah ding asi.
Pa kong a chim lonak aruang a um. Innchung khar tawhtlaitu cu nu an si caah asi. Nu an that paoh ahcun innchungkhar a tluang. Pa hi an sual ngai hmanh ah nupi le an that paoh ahcun nunnak a tluang ko. Nupi tha lo nih innchungkhar ahruai le uk ahcun zeihmanh a tluang kho ti lo. Pa cu thil pipa hrang namtu le kawlhawltu an si. Nu nih innchungkhar tawh a tlaih tikah, amah nih a onhmi aa ong i, amah nih a kharmi cu aa khar tawn. Pa nih cu innchungkhar tawh cu a hringhrim lo in on le khar tikah chungkhar a buai i a kek tawn. Cucaah nupi an chia maw an tha? timi theih duh ahcun "chungkhar a pummi maw an si? A then mi dah? Chungkhar a remmi maw an si? A rem lo mi dah?" ti va zoh hna u. Cucun a fiang colh ko lai.
Nu cu innchungkhar tawhtlaitu an si bantukin an mah nih chia le tha ka zeipoh tawlrel ahau. Pa cu sahlawh cingla kong ah aa caih tukmi le azai tukmi an si theng bal lo. Pa cu nu lei chungkhar dawtnak le zohkhenhnak zongah an zai tuk lem lai lo. Nu cu an si lo. Pa lei chungkhar hi a remlomi nu an tam tuk. Pa lei chungkhar hi ral zoh in a zohmi an tam tuk. Cucaah nipi chia le nupi tha theih nan duh ahcun, pa lei chungkhar an i nuam maw nuam lo? Pa lei chungkhar an ngam maw ngam lo timi khin va zoh hna u. "Nupi tha cu rual an pum lai i nupi chia cu rual an then lai."
Nupi tha sining hi chim ding a tam tuk. Kan chim cawk lai lo. Asinain bible in siseh, mifimmi hna chimmi in siseh, phungthluk bia in siseh nupi tha timi cu atanglei bantuk in an sining hmuh khawh asi. Nupi tha cu:
1. Ava bia kha upatnak he tha tein a ngaih. .
2. Ava a dawt, a tihzah, a upat i a hmaizah.
3. Va le chiatnak kong midang sinah an chim bal lo.
4. A inn ah ava le chungkhar an ngam. Va le chungkhar nih an i bochan.
5. Dawtnak a ngei i, bianem in a va le fale a chonh zungzal hna.
6. Khualtlung mileng a rem.
7. Aphunzai a tlawm.
8. A va tangah aa dor i, a va cungah zeitik hmanh ah a kai bal lo.
9. Va le ruahnak a la i, amah duhpoh in a cawlcang bal lo.
10. Riantuan a huam i an innchungkhar cu tamhal in an um bal lo.
11. Innchungkhar thiangte in a tuah peng.
12. A fale an thianghlim peng.
13. Amithmai a panh, ahmurka a thlum i biaruah a nuam.
14. Midang chiatnak kha tlawm deuh a hmu i, an thatnak kha tam deuh a hmu kho.
15. Bia a duh lo. Bia aa sum i, zeitikhmanh ah mi he bia aa chal bal lo.
16. Zeitikhmanh ah ava a nihsawh lo i zeirel lo in a um bal lo.
17. Zuu le ritnak si-ai a tongtham bal lo.
18. Firtlei a hmang lo.
19. Biatak kha chim aa zuam i, lih kha a huat.
20. Mah ca thatnak lawng a ruat lo; nun a siang i a hmurka le thinlung cu zawnruahnak in a khat.
21. Micung ah zaangfahnak a ngei i thlachiat a ruat.
22. Khuakhing a khak i, hmailei caan ca tampi in a tuaktan i timhlamhnak a ngei.
23. Aa semrel i hmailei caah ralring tein aum.
24. Chawva le suingun duh tukmi le thilri ram tukmi asi bal lo.
25. Tinhmi ngei tein le sikan ngei tein tangka a hmang.
26. A va hmuhmi tangka kha zeizat dah si ti a tuak thiam i, an i zatnak in khuakhan a thiam.
27. Amitkuh a thu lo i a tha a thu lo.
28. Midang cawnpiaknak kha a ngai i, a chamhbaunak remh a duh.
29. A va cungah zumhtlak in a nung zungzal.
30. A va caah min chiatnak le chiatnak a chuahpi bal lo.
31. Pathian a tih i a nunzia aa dawh.
32. Toidawrnak le lungnemnak a ngei.
33. Mi a cawnpiak tikah hrocer hmang lo in aw nem tein a cawnpiak hna.
34. A fale le va le kha aw nem tein a chonh hna.
35. Innchungkhar ah remdaihnak ser a duh.
36. Ngaihchiatnak inn kal a huam i hnemtu tha asi.
37. A innchunkhar cu nihnak le mirhnak in a khat i minung khing a zang.
39. Khuakhan lairel a thiam i innchungkhar a tluanter.
40. Sifak le miharsa hna zawn a ruat.
41. Midang bawmhchanh a huam.
42. Ava caah zumh tlak lo in khua asa bal lo.
43. Semrel zia a thiam i tletle buabua in khua a sa lo.
44. Alungthin a sau i teiman a thlu.
45. Mi a ngaithiam kho i, lungsak khawhnak thinlung a ngei.
46. Asining lo ning in a hak a kau lo.
47. Mi he vuakden le sikcak a hmang lo.
48. Zeitik paoh ah thahnem a ruat.
49. Zeitik caan le khawika hmun paoh ah ningcang tein khua a sa zungzal.
50. "Akhan" a thei i, zei thil a tuahnak paoh ah mi nih an thangthat.
Hi hna hi "Nupi tha" nih aa ngeihmi ziaza, lungput le sining an si. Hi bantuk "Nupi Tha" ngeih cu a hlawk hringhran i, va le caah a nuam tuk ding asi. Hi bantuk nupi ngeih cu vancung bantuk asi.
Asinain hihi va philh hlah. "Hi bantuk nupi hmuh ding cu a fawi lo."
Hi bantuk nupi na ngeih lo zongah na tha va chia fawn hlah. Zeicatiah...
"Na kut chung ummi nupi kha vawleicungah nupi sunglawi bik asi ko" ti kha va philh hlah!!
Bible ah "Nupi tha" thangthat tlak asinak cu Phungthlukbia ah fiang tein kan hmuh (Phung 31:10-31). Solomon nih a chimmi asi. Nupi le nuchun 1,000 tluk a ngeimi asi caah, nupi chia le tha kong cu a thei tukmi asi. Solomon cu vawleicung mifim bik tiah rak timi asi. A chimmhi an mah le chan thil sining hawih in a chimmi asi. Tu chan sining he aa tlaklomi zong aum kho. Zeicatiah "chanthar ahcun seh nih puan a tah cang i, tuhmul le khumla in puan hna an tek theng ti lo caah asi." Cun chanthar nupi hna nih "An mah tein laa hna an kher ti lo. La hmangthia puan hna an tak ti lo." Thiam hna an tah ti lo caah, nupi chia an si ti awk a tha hlei lo.
Cucaah Solomon nih nupi tha nih a tuahmi rian a chimmi lak ah, America ti bantuk hna ahcun aa tlak ti lo mi rian zong aum ve ko. Asinain Solomon nih a chim nupi tha ziakha pakat lak ah, nupi tha cu "riantuan huammi" asi ti kha alanghtert. Mi tuanmi asi tinak asi.
Nupi tha pawl cu Kawlram ah hitin rian an tuan
Nupi tha kong chim fate hi Bible cang hi cherhchan lo awk a tha lo. Zeicatiah hi bible cang nih hin, an chan lio i nupi tha nih a ngeihmi lungput, ziaza, an riantuan ning le kawlhawl ning kha tling ngai in a tial caah asi. Bible cang vialte lakah hika bible ah nupi tha kong a tling bik fawn.
Nupi tha timi bia kan hman cangka in ruah chih a haumi cu, "nupi chia" timi kong asi. Nupi tha sining kan chim tikah, nupi chia nih cun nupi tha sining he aa ralkah in a nung peng tinak asi. Nupi tha sining a ngeilomi paoh cu nupi chia chungah a lut colh ko.
Solomon phungthluk bantuk in kan Laimi zong nih nupi tha thangthatnak bia hi tampi kan ngei ve ko. Tahchunhnak ah, "Nupi tha nih rual zapum, nupi chia nih rual then" tiah phungthluk kanngei. Nupi tha nih cun sahlawh cingla a pumh hna i nupi chia nih cun sahlawh cingla a then hna" ti kha a chim duhmi asi.
Hi Lai phungthluk hi ruah ahaumi aum. Rualchan kongah zeicadah pa kong a chim hnga lo? Pa an biapi lo maw? ti khi ruah ding asi.
Pa kong a chim lonak aruang a um. Innchung khar tawhtlaitu cu nu an si caah asi. Nu an that paoh ahcun innchungkhar a tluang. Pa hi an sual ngai hmanh ah nupi le an that paoh ahcun nunnak a tluang ko. Nupi tha lo nih innchungkhar ahruai le uk ahcun zeihmanh a tluang kho ti lo. Pa cu thil pipa hrang namtu le kawlhawltu an si. Nu nih innchungkhar tawh a tlaih tikah, amah nih a onhmi aa ong i, amah nih a kharmi cu aa khar tawn. Pa nih cu innchungkhar tawh cu a hringhrim lo in on le khar tikah chungkhar a buai i a kek tawn. Cucaah nupi an chia maw an tha? timi theih duh ahcun "chungkhar a pummi maw an si? A then mi dah? Chungkhar a remmi maw an si? A rem lo mi dah?" ti va zoh hna u. Cucun a fiang colh ko lai.
Nu cu innchungkhar tawhtlaitu an si bantukin an mah nih chia le tha ka zeipoh tawlrel ahau. Pa cu sahlawh cingla kong ah aa caih tukmi le azai tukmi an si theng bal lo. Pa cu nu lei chungkhar dawtnak le zohkhenhnak zongah an zai tuk lem lai lo. Nu cu an si lo. Pa lei chungkhar hi a remlomi nu an tam tuk. Pa lei chungkhar hi ral zoh in a zohmi an tam tuk. Cucaah nipi chia le nupi tha theih nan duh ahcun, pa lei chungkhar an i nuam maw nuam lo? Pa lei chungkhar an ngam maw ngam lo timi khin va zoh hna u. "Nupi tha cu rual an pum lai i nupi chia cu rual an then lai."
Nupi tha sining hi chim ding a tam tuk. Kan chim cawk lai lo. Asinain bible in siseh, mifimmi hna chimmi in siseh, phungthluk bia in siseh nupi tha timi cu atanglei bantuk in an sining hmuh khawh asi. Nupi tha cu:
1. Ava bia kha upatnak he tha tein a ngaih. .
2. Ava a dawt, a tihzah, a upat i a hmaizah.
3. Va le chiatnak kong midang sinah an chim bal lo.
4. A inn ah ava le chungkhar an ngam. Va le chungkhar nih an i bochan.
5. Dawtnak a ngei i, bianem in a va le fale a chonh zungzal hna.
6. Khualtlung mileng a rem.
7. Aphunzai a tlawm.
8. A va tangah aa dor i, a va cungah zeitik hmanh ah a kai bal lo.
9. Va le ruahnak a la i, amah duhpoh in a cawlcang bal lo.
10. Riantuan a huam i an innchungkhar cu tamhal in an um bal lo.
11. Innchungkhar thiangte in a tuah peng.
12. A fale an thianghlim peng.
13. Amithmai a panh, ahmurka a thlum i biaruah a nuam.
14. Midang chiatnak kha tlawm deuh a hmu i, an thatnak kha tam deuh a hmu kho.
15. Bia a duh lo. Bia aa sum i, zeitikhmanh ah mi he bia aa chal bal lo.
16. Zeitikhmanh ah ava a nihsawh lo i zeirel lo in a um bal lo.
17. Zuu le ritnak si-ai a tongtham bal lo.
18. Firtlei a hmang lo.
19. Biatak kha chim aa zuam i, lih kha a huat.
20. Mah ca thatnak lawng a ruat lo; nun a siang i a hmurka le thinlung cu zawnruahnak in a khat.
21. Micung ah zaangfahnak a ngei i thlachiat a ruat.
22. Khuakhing a khak i, hmailei caan ca tampi in a tuaktan i timhlamhnak a ngei.
23. Aa semrel i hmailei caah ralring tein aum.
24. Chawva le suingun duh tukmi le thilri ram tukmi asi bal lo.
25. Tinhmi ngei tein le sikan ngei tein tangka a hmang.
26. A va hmuhmi tangka kha zeizat dah si ti a tuak thiam i, an i zatnak in khuakhan a thiam.
27. Amitkuh a thu lo i a tha a thu lo.
28. Midang cawnpiaknak kha a ngai i, a chamhbaunak remh a duh.
29. A va cungah zumhtlak in a nung zungzal.
30. A va caah min chiatnak le chiatnak a chuahpi bal lo.
31. Pathian a tih i a nunzia aa dawh.
32. Toidawrnak le lungnemnak a ngei.
33. Mi a cawnpiak tikah hrocer hmang lo in aw nem tein a cawnpiak hna.
34. A fale le va le kha aw nem tein a chonh hna.
35. Innchungkhar ah remdaihnak ser a duh.
36. Ngaihchiatnak inn kal a huam i hnemtu tha asi.
37. A innchunkhar cu nihnak le mirhnak in a khat i minung khing a zang.
39. Khuakhan lairel a thiam i innchungkhar a tluanter.
40. Sifak le miharsa hna zawn a ruat.
41. Midang bawmhchanh a huam.
42. Ava caah zumh tlak lo in khua asa bal lo.
43. Semrel zia a thiam i tletle buabua in khua a sa lo.
44. Alungthin a sau i teiman a thlu.
45. Mi a ngaithiam kho i, lungsak khawhnak thinlung a ngei.
46. Asining lo ning in a hak a kau lo.
47. Mi he vuakden le sikcak a hmang lo.
48. Zeitik paoh ah thahnem a ruat.
49. Zeitik caan le khawika hmun paoh ah ningcang tein khua a sa zungzal.
50. "Akhan" a thei i, zei thil a tuahnak paoh ah mi nih an thangthat.
Hi hna hi "Nupi tha" nih aa ngeihmi ziaza, lungput le sining an si. Hi bantuk "Nupi Tha" ngeih cu a hlawk hringhran i, va le caah a nuam tuk ding asi. Hi bantuk nupi ngeih cu vancung bantuk asi.
Asinain hihi va philh hlah. "Hi bantuk nupi hmuh ding cu a fawi lo."
Hi bantuk nupi na ngeih lo zongah na tha va chia fawn hlah. Zeicatiah...
"Na kut chung ummi nupi kha vawleicungah nupi sunglawi bik asi ko" ti kha va philh hlah!!
Ralpi Pahnih Lio Hmanthlak Tuanbia
Hi hmanthlak hna hi Ralpi II lio kuakap cangmi hmanthlak an si. Nazi Germany le Japan ralkap nih an tukmi le ukpenmi ram chung i thil cangmi hmanthlak an si. Minung tuanbia ah philh khawh lo dingmi hmanthlak an si.
"Hmanthlak pakhat cu bia ka 1000 he aa tluk" tiah an ti. Hi hmanthlak hna hi atuanbia tampi tial lo in, a hmanthlak na zohnak in a tuanbia tampi na theih khawh ko lai. Raltuk nak hih zeitluk in dah minung caah harnak le rawhralnak a chuahpi timi na hmuh khawh lai. Abik in "ral ram ah nu le ngakchia hna zeitluk in dah an temtuar timi le Pathian theilomi hna nih cun minung cung zongah zaangfahnak zeitluk in dah aum lo" timi tuanbia kha tha tein na theih khawh lai.
GERMANY LE EUROPE AH ZEIDAH A CANG?
1. 1894 ah Catholic Priest nih ti a tlami kum 4 ngakchia pa te cu a rak khamh. Cu pate cu a upat tikah mi puarhrang taktak ah aa chuah i, amin cu -Adolf Hitler asi. Amah cu Judah mi 6,000,000 kuakap thattu le Ralpi II chuahtertu asi. Tii a tlak lio ah rak char hna hlah sehlaw rak thi thai sehlaw, vawlei tuanbia phundang ah aa mer men hnga. Hi an rak charmi hi Pathian duhnak maw asi hnga?
2. Ralpi Pakhat hnu ah Germanu sipuazi a tla tuk i, tangka man a ngei ti lo. 1920 hrawng ahcun Germandy tangka cu man a ngei lo tuk i, thing in mei kaunak in le mehawlnak in tangka khangh hi a rak i deng deuh ti asi. Atanglei hi tangka an khangh i innchung an lumter lio asi. Japan ral lio ah Kawlram zong ah tangka man a ngei lo i, facang pung khat cawknak ah Japan tangka minung pakhat phur ken ahau ti asi.
3. Ukraine ram ummi Mizocz Ghetto timi ah Judah nu pawl 1,700 tluk thawng an thlak hna. German le German bawmtu Ukraine mi hna nih, thahnak hmun ah an kalpi hna i, a changchang in thah ding in artlang in an dirter hna. A cheu cu an fale te an i pawm pah hna. A cheu cu an thilri an phawih dih hna i, cucu ahnu i a herhnak i hman ding ah an fim. Hitler sualnak le Judah mi temtuarnak cu afak ko.
4. Ralkap Thawngtla (POW) asimi Horace Greaslev nih Germany Ralbap bawizik Heinrich Himmler dingteu in a zohchih lio. Himmler hi Hitler ralbawizik asi. Camp a va chek lio asi. Greaslev hi, German ngaknu te he an i duh. Camp in athli tein a zam khawh hnu ah, a ngaknu va ton ruah ah, Germany ram chungah voi 200 a thli tein a va lut than. Atuanbia hi min a rak thang ngaingai. Hi tluk tihnungmi ral ram chung i, duhmi ngaknu ton ruah ah, voi 200 Hitler ukmi ram chung i va luh ngam cu, "Duhnak mit caw" timi asi ko rua.
5. Ngakchia thawng an thlak ve mi hna an si. Hi tluk tamhalnak hmun zongah, mahnak ngakchia deuh dawtnak he a zohkhenhmi pate nunnak hi, upat awk a tlakmi nunzia asi. Hi tluk tamhal lio zongah hi bantuk in dawtnak a langhtermi cu a sunglawi tuk. "Dawtnak nih cun ka chung rawl a chuah khawh ko. Dawtnak cu mah zawn lawng aa ruat lo.." timi kha hika ah a lang.
Atanglei hi Nazi Germany cozah nih Serbia ngakchia hremnak kemp i an chiahmi hna an nung in an khamhmi hna an si. Hi hna hi tii lo le rawl lo in sau tuk chiahmi an si. Minung hi lungthin thawnnak nih zeitluk in dah thawnnak a pek hna timi alanghter.
6. Hitler te nupa rawl an ei lio asi. Hitler hi rawl a ei hlan ah a rawl hi thihsi an paih maw paih lo tiah midang nih an tehta hmasat hnu lawngah rawl a ei. Margot Woelk timi nu nih a thlite in a rak tuanmi rian cu, kum 95 a tlinni a birhday lawnglwng ah, a va pa sin ah "Zei bantuk riantuan mi dah a rak si?" timi kha a phuan. Cu a rian cu-"Hitler tirawl teptu a rak si."
7. Mauthausen-Gausen thawnginn ah Judahmi pawl eidin lo in thawng an tlakmi hna. Minung lungthin thawnnak nih tirawl eiding lo in, minung hi zeitluk in dah a nunter khawh hna timi cu khuaruahhar asi.
8. German ngiathlaitu bu SS timi nih, ramdangmi ngiatthlainak caah hlawhhlangnu zuarnak an tuah i, ral lei kong aphunphun in an hlathlaiter hna. Hi hlawhhlang inn hi "The Kitty Salon" tiah min an rak sak. Hi hlawhhlangnu hna nih, ramdang tanzung riantuantu pawl sin in, thawngpang tampi an rak lak. Ram le miphun caah hlawhhlang rian an rak tuan ve.
9. Dr. Death (Thihnak doctor) timi nih 1942 ah ngakchia le thawngtla hna hmang in, "khuasih tuk ruangah thih dengmang zawtnak in minung zeitindah kan thlawp khawh lai?" timi thlawpnak kawlnak caah, minung kha a hringhrim lo in, atanglei hmanthlak bantuk in an tem hna i, tikhalkuang chungah suimilam 3 chung an hren hna. Thawngtla tampi kha, "O degree" nakin a kih deuhnak hmun khualeng ah an chuah hna i, suimilam saupi an umter hna. An taksa a kih tuk cikcek hnu le lunfim lo an um hnu ah an luhter hna i, an taksa an lumter than hna. Cuticun minung kha zawt thlawpnak caah hman an rak si. Atanglei hi Dr. Luftwaffe nih ngakchia pa tikhal kuang chungah a chiah i, a hniksak lio asi. "Satan thlahmi doctor sisehlaw a dawh."
10. Hitler nih Judahmi pawl a thahmi hna an ruak khangh ding in an timtuah lio. 6,000,000 remglo a thahmi hna chungah, a cheu ruak an si.
Hi vialte minung thah ah tuanvo latu General Himmler le a hawi le "Satan ralkap pawl." Mitbenh aa benhmi hi Himler asi. Amah hi Ralpi II a dih hnu ah, taza an cuai i, a bia an caih manh hlan ah, thawnginn ah amah tein aa that i athi.
Himler le hawi le camp an zoh lio
JAPAN RAM AH ZEIDAH ACANG VE?
Atanglei hmanthlak hna hi ramkip ah a cangmi hmanthlak an si. Minung i huatral ruang i pakhat le khat ral i tuknak le i thahnawnnak nih a chuhapimi thil ruangah a chuakmi an si. Ralpi II nak ah Japan nih Korea, Tuluk, Southeast Asia ram hna hi a rak tuk ve i, mipi fak taktak in an rak hrem hna i an rak thah ve hna. Japan le Germany pawl mi thah lainawn ning hna hi, atu chan ISIS he an i dang lem lo. Ralpi II lio ISIS an rak si ve ko. Hi ruang ah hin, Tuluk cozah le mipi hi an lung a fak peng rih. Japan hi an ngiar peng cang. Hmailei ah ral zong an i tu lai lo ti chim khawh asi.
1. Hihi Nanking khua ah Japan rakpap nih Tuluk pa a hnawng an lek lio asi.
2. Nanking khua ah mi tam tuk an rak thah hna i, an ruak hi khualak inn hleika ah hitin an rak hlonh hna. Minung ruak hi uico ruak tluk hmanh an rak si lo. Zu a thimi ruak tluk ceu an si.
3, A cheu cu atanglei bantuk in fei in hmuisel nak bantuk ah an rak hman hna.
4. Acheu cu atanglei bantuk in an nung nain vawlei ah an rak phum hna.
5. Tuluk an cikmi kha hitin an pon hna i Japan ralkap nih hman an i thlakpi hna. ISIS he an i dang lo. Minung lu zong an rak tar ve ko hna. ISIS zong nih an tar ve ko hna. An i dang lem lo.
6. Hitin an hnawng an lek hna. Nu zong tampi an thah hna i, pangakchia zong tampi an thah hna.
7. Hitin nu cheukhat cu an tlaih hna i hitin an tlaihhrem hna. Hi hna hi Japan ralkap pawl hur diriamhnak ah an rak hman hna caah, "comfort women" tiah an ti hna. Tuluk, Korea, Philippines, Thailand, Vietnam, Malaysia, Indonesia, East Timor, Papua New Guinea ram hna ah sakhan an sak hna i, cu ram nu hna cu an lak hna. A tambik cu Korea le Tuluk ram nu an si. Hi hna hi "Sex Slave" ti zong in auh an si. A cheu cu an thi. A cheu cu an nung i nau an pawi. Harnak tam taktak an tong. Hi bantuk in nuamnak ca hmanmi nu hna hi 20,000 in 360,000-410,000 kar an si lai tiah an ti. Tuanbia tialtu hna nih a number taktak hi an hlat peng lio asi.
Nu zong hi hitin an tlaihhrem hna. Hmanthlak ah chuah lo mi zeizat remruam dek an va si hnga. Japan ralkap hi an rak suala taktak. Nu hi minung hmanh ah an rak ruat hna lo. Nuamhnak menmen ah an rak hman hna.
Acunglei hmanthlak hna hi, Japan ralkap nih ihpi ding in an i chiahmi hna an si. A cheu cu an thi i acheu cu an nung. Hi hna hmanthlak hi tihnungmi a tam ngai caah ka langhter ngam thlu lo (The Rape of Nanking" timi website ah zoh cio ding. Cauk le Movie zong ah a chuak).
Biadonghnak
Cathiang nih "Na tuh bang in na zun lai" tiah a kan cawnpiak. Thil tha lo a tuhmi nih thil tha lo an zun. Thil tha a tuhmi nih thil tha an zun. Cucu Pathian upadi asi. Ralpi Pahnih lio i, Germany le Japan hruaitu hna le rqlkap hna an sual tuk ruangah, ral a dih hnu ah hruaitu le ralkap tampi nih an tuar lawng siloin mipi zong nih an temtuar ve. Hitler le anupi le a bawi le cheukhat hi an mah tein an i that; a cheu cu taza an cuai hna hi an thah hna. Japan ram ralkap tampi cu Harakiri timi an tuah i, an mah le mah nam in an paw an i hlai i an thi.
Germany ram innlo le lamsul aa rawk taktak. Minung million tampi Europe ah an thi. Japan ram ahcun Hiroshima le Nagasaki khua ah atom bomb an thlak ruangah minung million in an thi. Japan ram cu a rawk cikcek. An mipi le siangpahrang hna cu an sining a niam cikcek. Japan siangpahrang cu Nika hrinmi fa, tei khaw lo ding in an rak ruahmi cu, a tlu cikcek. Japan ram cu American le ramdang hmai ah aa thum cikcek i, toidornak in akhat.
Cucaah Dr. Faruya (amin a hman lo men lai) nih Yangon a rak tlun lio ah a rak chimmi cu, "Japan ram cu an rak sual tuk caah, atom bomb in tipil pek an si i, tangah thumh an si" tiah a rak ti phah.
Zohchihmi Ca
http://dailysanctuary.com/a-rare-resp
"Hmanthlak pakhat cu bia ka 1000 he aa tluk" tiah an ti. Hi hmanthlak hna hi atuanbia tampi tial lo in, a hmanthlak na zohnak in a tuanbia tampi na theih khawh ko lai. Raltuk nak hih zeitluk in dah minung caah harnak le rawhralnak a chuahpi timi na hmuh khawh lai. Abik in "ral ram ah nu le ngakchia hna zeitluk in dah an temtuar timi le Pathian theilomi hna nih cun minung cung zongah zaangfahnak zeitluk in dah aum lo" timi tuanbia kha tha tein na theih khawh lai.
GERMANY LE EUROPE AH ZEIDAH A CANG?
1. 1894 ah Catholic Priest nih ti a tlami kum 4 ngakchia pa te cu a rak khamh. Cu pate cu a upat tikah mi puarhrang taktak ah aa chuah i, amin cu -Adolf Hitler asi. Amah cu Judah mi 6,000,000 kuakap thattu le Ralpi II chuahtertu asi. Tii a tlak lio ah rak char hna hlah sehlaw rak thi thai sehlaw, vawlei tuanbia phundang ah aa mer men hnga. Hi an rak charmi hi Pathian duhnak maw asi hnga?
2. Ralpi Pakhat hnu ah Germanu sipuazi a tla tuk i, tangka man a ngei ti lo. 1920 hrawng ahcun Germandy tangka cu man a ngei lo tuk i, thing in mei kaunak in le mehawlnak in tangka khangh hi a rak i deng deuh ti asi. Atanglei hi tangka an khangh i innchung an lumter lio asi. Japan ral lio ah Kawlram zong ah tangka man a ngei lo i, facang pung khat cawknak ah Japan tangka minung pakhat phur ken ahau ti asi.
3. Ukraine ram ummi Mizocz Ghetto timi ah Judah nu pawl 1,700 tluk thawng an thlak hna. German le German bawmtu Ukraine mi hna nih, thahnak hmun ah an kalpi hna i, a changchang in thah ding in artlang in an dirter hna. A cheu cu an fale te an i pawm pah hna. A cheu cu an thilri an phawih dih hna i, cucu ahnu i a herhnak i hman ding ah an fim. Hitler sualnak le Judah mi temtuarnak cu afak ko.
4. Ralkap Thawngtla (POW) asimi Horace Greaslev nih Germany Ralbap bawizik Heinrich Himmler dingteu in a zohchih lio. Himmler hi Hitler ralbawizik asi. Camp a va chek lio asi. Greaslev hi, German ngaknu te he an i duh. Camp in athli tein a zam khawh hnu ah, a ngaknu va ton ruah ah, Germany ram chungah voi 200 a thli tein a va lut than. Atuanbia hi min a rak thang ngaingai. Hi tluk tihnungmi ral ram chung i, duhmi ngaknu ton ruah ah, voi 200 Hitler ukmi ram chung i va luh ngam cu, "Duhnak mit caw" timi asi ko rua.
5. Ngakchia thawng an thlak ve mi hna an si. Hi tluk tamhalnak hmun zongah, mahnak ngakchia deuh dawtnak he a zohkhenhmi pate nunnak hi, upat awk a tlakmi nunzia asi. Hi tluk tamhal lio zongah hi bantuk in dawtnak a langhtermi cu a sunglawi tuk. "Dawtnak nih cun ka chung rawl a chuah khawh ko. Dawtnak cu mah zawn lawng aa ruat lo.." timi kha hika ah a lang.
Atanglei hi Nazi Germany cozah nih Serbia ngakchia hremnak kemp i an chiahmi hna an nung in an khamhmi hna an si. Hi hna hi tii lo le rawl lo in sau tuk chiahmi an si. Minung hi lungthin thawnnak nih zeitluk in dah thawnnak a pek hna timi alanghter.
6. Hitler te nupa rawl an ei lio asi. Hitler hi rawl a ei hlan ah a rawl hi thihsi an paih maw paih lo tiah midang nih an tehta hmasat hnu lawngah rawl a ei. Margot Woelk timi nu nih a thlite in a rak tuanmi rian cu, kum 95 a tlinni a birhday lawnglwng ah, a va pa sin ah "Zei bantuk riantuan mi dah a rak si?" timi kha a phuan. Cu a rian cu-"Hitler tirawl teptu a rak si."
7. Mauthausen-Gausen thawnginn ah Judahmi pawl eidin lo in thawng an tlakmi hna. Minung lungthin thawnnak nih tirawl eiding lo in, minung hi zeitluk in dah a nunter khawh hna timi cu khuaruahhar asi.
8. German ngiathlaitu bu SS timi nih, ramdangmi ngiatthlainak caah hlawhhlangnu zuarnak an tuah i, ral lei kong aphunphun in an hlathlaiter hna. Hi hlawhhlang inn hi "The Kitty Salon" tiah min an rak sak. Hi hlawhhlangnu hna nih, ramdang tanzung riantuantu pawl sin in, thawngpang tampi an rak lak. Ram le miphun caah hlawhhlang rian an rak tuan ve.
9. Dr. Death (Thihnak doctor) timi nih 1942 ah ngakchia le thawngtla hna hmang in, "khuasih tuk ruangah thih dengmang zawtnak in minung zeitindah kan thlawp khawh lai?" timi thlawpnak kawlnak caah, minung kha a hringhrim lo in, atanglei hmanthlak bantuk in an tem hna i, tikhalkuang chungah suimilam 3 chung an hren hna. Thawngtla tampi kha, "O degree" nakin a kih deuhnak hmun khualeng ah an chuah hna i, suimilam saupi an umter hna. An taksa a kih tuk cikcek hnu le lunfim lo an um hnu ah an luhter hna i, an taksa an lumter than hna. Cuticun minung kha zawt thlawpnak caah hman an rak si. Atanglei hi Dr. Luftwaffe nih ngakchia pa tikhal kuang chungah a chiah i, a hniksak lio asi. "Satan thlahmi doctor sisehlaw a dawh."
10. Hitler nih Judahmi pawl a thahmi hna an ruak khangh ding in an timtuah lio. 6,000,000 remglo a thahmi hna chungah, a cheu ruak an si.
Hi vialte minung thah ah tuanvo latu General Himmler le a hawi le "Satan ralkap pawl." Mitbenh aa benhmi hi Himler asi. Amah hi Ralpi II a dih hnu ah, taza an cuai i, a bia an caih manh hlan ah, thawnginn ah amah tein aa that i athi.
Himler le hawi le camp an zoh lio
JAPAN RAM AH ZEIDAH ACANG VE?
Atanglei hmanthlak hna hi ramkip ah a cangmi hmanthlak an si. Minung i huatral ruang i pakhat le khat ral i tuknak le i thahnawnnak nih a chuhapimi thil ruangah a chuakmi an si. Ralpi II nak ah Japan nih Korea, Tuluk, Southeast Asia ram hna hi a rak tuk ve i, mipi fak taktak in an rak hrem hna i an rak thah ve hna. Japan le Germany pawl mi thah lainawn ning hna hi, atu chan ISIS he an i dang lem lo. Ralpi II lio ISIS an rak si ve ko. Hi ruang ah hin, Tuluk cozah le mipi hi an lung a fak peng rih. Japan hi an ngiar peng cang. Hmailei ah ral zong an i tu lai lo ti chim khawh asi.
1. Hihi Nanking khua ah Japan rakpap nih Tuluk pa a hnawng an lek lio asi.
2. Nanking khua ah mi tam tuk an rak thah hna i, an ruak hi khualak inn hleika ah hitin an rak hlonh hna. Minung ruak hi uico ruak tluk hmanh an rak si lo. Zu a thimi ruak tluk ceu an si.
3, A cheu cu atanglei bantuk in fei in hmuisel nak bantuk ah an rak hman hna.
4. Acheu cu atanglei bantuk in an nung nain vawlei ah an rak phum hna.
5. Tuluk an cikmi kha hitin an pon hna i Japan ralkap nih hman an i thlakpi hna. ISIS he an i dang lo. Minung lu zong an rak tar ve ko hna. ISIS zong nih an tar ve ko hna. An i dang lem lo.
6. Hitin an hnawng an lek hna. Nu zong tampi an thah hna i, pangakchia zong tampi an thah hna.
7. Hitin nu cheukhat cu an tlaih hna i hitin an tlaihhrem hna. Hi hna hi Japan ralkap pawl hur diriamhnak ah an rak hman hna caah, "comfort women" tiah an ti hna. Tuluk, Korea, Philippines, Thailand, Vietnam, Malaysia, Indonesia, East Timor, Papua New Guinea ram hna ah sakhan an sak hna i, cu ram nu hna cu an lak hna. A tambik cu Korea le Tuluk ram nu an si. Hi hna hi "Sex Slave" ti zong in auh an si. A cheu cu an thi. A cheu cu an nung i nau an pawi. Harnak tam taktak an tong. Hi bantuk in nuamnak ca hmanmi nu hna hi 20,000 in 360,000-410,000 kar an si lai tiah an ti. Tuanbia tialtu hna nih a number taktak hi an hlat peng lio asi.
Nu zong hi hitin an tlaihhrem hna. Hmanthlak ah chuah lo mi zeizat remruam dek an va si hnga. Japan ralkap hi an rak suala taktak. Nu hi minung hmanh ah an rak ruat hna lo. Nuamhnak menmen ah an rak hman hna.
Acunglei hmanthlak hna hi, Japan ralkap nih ihpi ding in an i chiahmi hna an si. A cheu cu an thi i acheu cu an nung. Hi hna hmanthlak hi tihnungmi a tam ngai caah ka langhter ngam thlu lo (The Rape of Nanking" timi website ah zoh cio ding. Cauk le Movie zong ah a chuak).
Biadonghnak
Cathiang nih "Na tuh bang in na zun lai" tiah a kan cawnpiak. Thil tha lo a tuhmi nih thil tha lo an zun. Thil tha a tuhmi nih thil tha an zun. Cucu Pathian upadi asi. Ralpi Pahnih lio i, Germany le Japan hruaitu hna le rqlkap hna an sual tuk ruangah, ral a dih hnu ah hruaitu le ralkap tampi nih an tuar lawng siloin mipi zong nih an temtuar ve. Hitler le anupi le a bawi le cheukhat hi an mah tein an i that; a cheu cu taza an cuai hna hi an thah hna. Japan ram ralkap tampi cu Harakiri timi an tuah i, an mah le mah nam in an paw an i hlai i an thi.
Germany ram innlo le lamsul aa rawk taktak. Minung million tampi Europe ah an thi. Japan ram ahcun Hiroshima le Nagasaki khua ah atom bomb an thlak ruangah minung million in an thi. Japan ram cu a rawk cikcek. An mipi le siangpahrang hna cu an sining a niam cikcek. Japan siangpahrang cu Nika hrinmi fa, tei khaw lo ding in an rak ruahmi cu, a tlu cikcek. Japan ram cu American le ramdang hmai ah aa thum cikcek i, toidornak in akhat.
Cucaah Dr. Faruya (amin a hman lo men lai) nih Yangon a rak tlun lio ah a rak chimmi cu, "Japan ram cu an rak sual tuk caah, atom bomb in tipil pek an si i, tangah thumh an si" tiah a rak ti phah.
Zohchihmi Ca
http://dailysanctuary.com/a-rare-resp
ECBC Biakinn Hmun le Certual Ropui
ECBC Krihfabu cu March 2009 in "Church" in kan dir. June 2009 in Ohio State University kam ummi, University Baptist Church ah, kan i pum. Cu lio ah minung 100 fai deuhte lawng kan si. Duhsah tein kan karh i, 2011 dih ahcun minung 300 fai kan si. Kan sining le ngeihchiah nih cun a tlinh ruam lo nain, acre 15 renglo a kaumi vawlei an zuarmi cu, zumh ngamnak in kan rak cawk. Cu lio i Krihfabu chairman cu Pu Boi Hu Thang asi.
June 2012 ah closing kan tuah. $145,000.00 kan pek. HeartLand Bank ah tangka kan cawi. 2012 ah farkung phun (3), kung-50 kan cin. Kun 6 an thi i, 44 an nung. Biakinn hmun kan thual dih. 2013 ah mirang far kung 100 chaklei le nichuahlei ramri ah kan cin than. Upa Sang Kung le building committee nih a kan hruai. Thingkung ngaidem a thami kung 10 zong a chaklei kap ah kan bunh.
Remh hlan ahcun hitin a rak bua
2013 kum thawk ah bank loan kan cawimi kan cham khawh. ECBC cu mino tam ngai kan ngeih hna caah, kan fale caah certual kan tuah piak hna. Company tam nawn kan chonh hna. Company pakhat Dublin certual thatha tuahtu SHEPHERD Company nih cun $36,420.00 dih in certual tha ngai kan in tuah piak hna lai an ti. Kan ngeihchiah nih a tlinh lo caah aa deng deuh mi kan kawl than. Landscaping company dang pakhat nih $13,000 dih in kan tuah lai; professional certual phun asi lai lo. Landscaping lawng asi lai an ti.
Atam pah thiamthiam caah aa deng deuhmi kan kawl than. Kan mah tein kawl khawh asi lo. Eric Shaver timi pa nih akan bawmh. Hi lio a kan hruaitu church chairman cu Pu Boi Hu Thang asi. 2013 ah certual cu kan tuah i, $7,333.80 a dih. World Cup i an hman tawnmi certual tia veve an si. Atuahtu cu: "J & W Chemlizer, Inc., 8142 Moris Road, Hilliard, Oh 43026 an si.
Remh hlan ahcun ram sang ngai
2014 in Church chairman, Pu Sui Cung nih a kan hruai. 2014 ah chaklei le nichuahlei vailte thir in kan kulh dih. Kan vawlei himbawm tein um seh ti kan duh caah asi. $12,191.00 a dih. Kum 25 daih ding in kan kulh i, kan fale chan ahcun hinak tha in an kulh te lai. Atuahtu hi GRAVES FENCE COMPANY, 750 River Street, Columbus, Ohio 43222 an si. Hihi aa deng bikmi company an si.
Kulhnak ding caah lam an sial lio
Pe 6 sang thir hruang in kan kulh
Mirang vawlei hnuainak seh asi
2014 ah CYO bawlungchuih zuamnak in kan certual onnak kan tuah. Sunglawi taktak in puai kan tuah i, kan i nuam tuk hringhran hna. Kan zan mangmanh lo mi, hi USA hna ah Bawipa nih a kan phakter lawng siloin, mah kauhkauh vawlei hna a kan pekmi kan hmuh tikah kan i lawmi i, Pathian min kan thangthat.
Hi pangpar zong Bawipa sunparnak langhtertu an si
Hi hmun cu zoh cim lo asi ko. Parking ding asi te lai.
Biakinn hmun ah hin pangpar dawhdawh an par. "Sermi thil vialte hna zong hi Pathian lamkaltu an si dih" timi hi ECBC biakinn hmun phak ahcun asi taktak. Thingkung ramkung dawhdawh an keu. Saveh zong an um. Wetland zong aum. Wetland Scientist nih an zoh i, wetland tha taktak asi tiah an ti. Chungchep zong a vak. Zuu phunphai an tam ngai. Wetland cu US cozah nih tii a thiantertu le pawngkam hninhno tertu asi an ti cah an runven taktakmi hmun an si. Hi wetland ah hin tii dil ding tiah timhlamh asi.
Wetland area ah tii a dilmi
Wetland area ah hitin thingkung dawh an keu
Don le a hawipa le Eric nih kan vawlei an zoh lio. Zeizat in dah kan ngamh lai timi an i caih lio asi. 2013 thal lio asi. Hi lio ah thinkung kan phu rih lo. An rak timi cu thingkung hi phu dih hna seh law, 7,300 kuakap in kan tuah lai an ti.
Don le a hawipa hmun an zoh lio
Upa te nih thinghram an phuk lio asi. Rian har taktak asi.
Don te nih an i hmanmi sehlian pawl an si
Don te nih seh hi phun 4/5 pi an i ken. An seh an lian. Meiti zong an heu taktak. An umkalnak a hlat pah fawn. Eric nih, "Hi tluk kaumi vawlei hi, zeitindah $7,300 dih lawng in an tuah khawh hnga? Ramcin ding si fawn? Aci kan i ring lai an ti fawn? I can't believe it" tiah voi tampi a ti. "An miakmi zeidah aum hnga?" a ti lengmang. Voikhat cu an mah lawng nih an chai ti lo i, minung pakhat ni 3 chung nihlawh pek in an hlan chap rih. Hi tluk deng in kan hmuhmi zong hi, Eric hmang in, Pathian remruat ngai a rak si.
Acunglei seh in vawlei an leh hmasat
Seh lianmi pawl phurhnak truk pawl an si
Kalh hnu ah an cuat than dih
Sehphurtu truck pawl
Cuatlonak hmun cu "Buffer Zone" caah zuah asi
Ram cinnak caah vawlei an manter lio
Vawlei manternak caah seh phun 3 an hman
Area akauh tuk caah pe 10 leng saumi haa in vawlei an manter
Eric nih lunghmuih ngai in a zoh lio
Eric zong aa lunghmuih tuk
Seh (3) in rian an tuan lio asi
Hitin khu-cur in an manter lio asi
Upate thingkung bur mi kung 10 ca khur cawh lio asi
A kan bawm cemtu pa Eri asi
Eric hi mi nuntha le miding taktak asi. US ah kum 18 deng ka um cang i, amah bantuk Mirang hi amah lawng ka hmuh. Kan vawlei ah voi tam tuk a ra. Kan hngalh lo kar zong in kan caah a herh ati ahcun a rak ra tawn. Master plan a kan suaipiaktu asi. A dih hlan deuh ah cozah zungah aa thial ding asi. Ka lim lai ka timi ka lim lo caah tangka ka pe hlah u ati i, pia khat zong kan pe thai lo. Voi tam tuk phone kan i chawn. Voi tam tuk kan i tong. Certual pakhat kong lawngah text voi 170 hrawng kan i kua. Email a tam tuk rih. Minute 45 voikhat cu phone in bia kan i ruah. Hi tluk caan harnak America ah cu bantuk caan pe khomi Mirang cu amah lawng ka hmuh rih.
Don le a hawipa leithuangmi an si. Ahring hi Don asi
Eric le Don hawipa an si
Ram keuh tha lai lo an ti caah thingram lianmi kan char than
Thinghram char in loh-aa pemi cheukhat
Mipi nih hi bantuk in thazaang tampi an chuah. Thinghram vialte kan phuk dih. Hlingbur vialte kan sam dih i kan hlonh dih. Vawleichung ah seh a rawk kho dinmgi lung le thinghram vialte kan lak dih. An cuat hnu zongah lung le thinghram ram keuhnak dawntu ding vialte kan char dih. Cu hnu ah ram cin asi. Kan ram caah thla kan cam. Pathian nih a kan zaangfah i ram tha tein le dawh tein an keu kho.
Ram keuh hnu khuasaik tlakka te (2013 Khuasik caan)
Tlanglawng lam leikap farkung cinmi
Tlanglawng lam leikap farkung cinmi
A voi (1) certual hman CYO Puai (May 2014)
Volunteer ram riammi hna nih ram dawh tein an riam
Eric te nupa farual he
Zoh cimlo ECBC Certual
Avoi 1 nak CYO
Certual On Ni ah philhlonak hmanthlak (2014)
A voi 1 nak CYO puai (2014)
Voi 1 nak CYO (2014)
CYO (2015)
CYO (2015)
$150-250 man kung 10 kan cin (2013)
Area kulhtu nih an rak kulh lio
Chaklei kap farkung cin lio
Nichuahlei kap ah farkung cin lio
ECBC Biakinn Hmun Lengmi Hna
Biakinn hmun kan cawkka June, 2012 in, tu chuan Atanglei Pathian riantuantu vialte hna nih kan Biakinn hmun ah thlacamnak le thluachuah hal piaknak a kan ngeih. An cungah kan i lawm tuk hringhran. Acheu cu an hmanthlak kai chiah lo caah ka chiahmi hnihkhat te ka van tar.
1. Rev. Lian Hre; 2. Rev. Dr. C. Duh Kam; 3. Rev. Dr. Cung Lian Hup; 4. Rev. Dr. Steven Hre Kio; 5. Rev. Dr. Ral Buai; 6. Rev. Dr. Siang Kung; 7. Rev. Dr. Lal Uk; 8. Rev. M. Thawng Kam; 9. Rev. Biak Kung; 10. Rev. Neely Lai Uk; 11. Rev. Lal Pek Lian; 12. Rev. Thawngling Mualhlun; 13. Rev. Lal Cung Awi; 14. Rev. Paul Tum Ceu; 15. Rev. James Tial Lian; 16. Rev. Dr. Herbert Tum Ceu; 17. Rev. Kep Cung; 18. Rev. Dr. Thawng Hnin Zam; Rev. Hrang Kap; 20. Pastor Za Thawng Cin; 21. Rev. Bawi Lian Thawng; 22. Ngun Hei; 23. Rev. Hreng Ling; 24. Rev. David Nuhfer; 25. Rev. Dr. Troy Shaw; 26. Rev. Dr. Lalpekhlu-a Lahnim; Rev. A. Vanlaldingpui-a
Atanglei Laimi biaknak le vawlei lei hruaitu upa cheukhat zong nih kan biakinn hmun zohpiaknak le thazaang peknak a kan ngeih.
1. Pu That Bik (YLBC); 2. Pu Cung Hu (Hakha Blood Bank); 3. Pu Za Bik Bualteng; 4. Pu Thla Hei Bualteng (Chin Foundation); 5. Ralbawi Hrang Tin Thio (CNF); 6. Pu Pu Tial Khar Lian (CYO Pre.); 7. Pu Mang Cung Nung (CBMC chairman); 8. Pu Kep Ling (CBCUSA Treasurer); 9. Salai Daniel Sakhong (CC upa); 10. Salai Tial Hmung (CC President); 11. Pu Hmun Uk; 12. Pu Lal Bat; 13. Pu Sang Hmung (TX); 14. Pu Biak Tin Sang; 15. Thlasui Tluangneh
Rev. Dr. Steven Hre Kio he
Rev. Thawngling Mualhlun le Mino pawl
Rev. Dr. Siang Kung le hawi le pawl he
Pu Tial Khar Lian (CYO President)
Rev. Thawng Hnin Zam le Chairman pa he
Rev. Dr. Siang Kung he
Rev. Dr. Lal UK (GS, CACC)
CNF Ralbawizik Hrang Tin Thio le Pu Tial Hmung (CC)
Rev. Lal Cung Awi le Hawi (Indy Mino pawl)
LIKBK Choir Pawl He
L-in 4 nak khi Rev. Dr. Lakpekhlua Lahnim asi
CBCUSA EM, Chairman le Rev. Lalpekhlua le Pu Zira (MD) an si
Tinhmi le Sawmnak: 2016 ah Biakinn sak thawk ding in le 2017 ah lim ding in saduhthahnak kan ngei. A tlam a tlin khawhnak lai thla rak kan campi ve. ECBC Biakinn hmun cu a ropui taktakmi hmun asi caah, Columbus na phak ahcun len le zoh hrimhrim dingmi hmun pakhat asi.
I-70 in 3-5 minute lawng a hlat caah rak kan leng ve te!!!
Subscribe to:
Posts (Atom)
Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho
Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....
-
Lunglawmhnak Ni Tawite By Bawi Tei Kum rungvui in kan lung...
-
Jesuh nih "Si dawh lo ngai a simi bia" a rak chimmi pakhat a um. Cucu Thawngtha Cauk (Gospel) ah a ummi silo in, Lamkaltu chung tu... -
Miphunpi tampi cu an miphun le nunphung aa tlakmi hi, an miphun hmelchunh (national symbol) ah an hman tawn hna. Cucu an tiram, an nunphung ...
